TamSaha 201. Sayı / Ağustos 2021

yası üzerinde aynı ş ekilde büyük bir etki yaratmayı sürdürebilirlerdi ama o dönemmillî takım ilk on bi- rine genelde 9-10 oyuncu birden veren Torino’nun 4 Mayıs 1949’da korkunç bir uçak kazasında yok olmasıyla birlikte bu ihtimâl de ortadan kalkmı ş tı. 1960’ların ilk yarısında Milan ve In- ter’in kulüpler düzeyinde Avrupa futbolunda fırtınalar estirmesi ve savunmayı ön planda tutan bir oyun anlayı ş ının geli ş tirilmesi, as- lında sadece İ talyan futbolu de ğ il, dünya futbolu adına da büyük bir dönümnoktasıydı. İ ki Milanolunun bu ba ş arıları millî takımaysa hemen yansımamı ş hatta GökMavililer 1966 Dünya Kupası’na ilk turda Kuzey Kore kar ş ısında aldıkları yenilgiyle veda ederek belki de tarihlerinin en büyük ş okunu ya ş a- mı ş lardı. Fakat sonrasında hızlıca toparlanan İ talyanlar 1968’de tarih- lerinin ilk Avrupa ş ampiyonlu ğ unu ya ş amı ş , 1970 Dünya Kupası’nda final oynamı ş lardı. İ talyanlar adına bu ikinci parlak dönemin sonu ise 1970’lerin ortasına denk geliyordu. 1974 Dünya Kupası’na ilk turda veda etmi ş ler, o dönemde sadece dört takımın boy gösterdi ğ i 1972 ve 1976 Avrupa Ş ampiyonalarınaysa katıla- mamı ş lardı. 1982’de İ talya’nın kaderini Rossi de ğ i ş tirmi ş ti Üçüncü parlak dönem için çok net bir milat vermek gerekirse 1982 Dünya Kupası’nda Brezilya’yı 3-2 yendikleri maç i ş aret edilebilir. İ talya, söz konusu turnuvaya hiç de iyi ba ş lamamı ş tı. İ lk turda Peru, Polonya ve Kamerun’la aynı grupta yer alırlarken oynadıkları üç maçta da berabere kalmı ş lardı. Polon- ya’nın lider çıktı ğ ı grupta Kame- run’un da İ talya gibi üç puanı ve sıfır averajı vardı. Ancak İ talyanlar iki gol kaydederken Kamerun sadece bir gol bulmu ş tu ve GökMavililer bu sayede Afrika temsilcisini gerilerinde bırakıp ikinci tura çıkabilmi ş ti. İ talya, ikinci tur gruplarınaysa iyi ba ş lamı ş ve son ş ampiyon Arjan- tin’le oynadı ğ ı ilkmaçı 2-1 kazan- mı ş tı. Fakat daha sonra Brezilya da Arjantin’i 3-1 ma ğ lup etmi ş ti. Bu da 5 Temmuz 1982’de oynanacak olan Brezilya- İ talya mücadelesinin berabere bitmesi hâlinde bile İ talya’nın turnuvaya veda edece ğ i, yarı finale yükselen tarafın da Brezilya olaca ğ ı anlamına geliyordu. Kısacası Gök Mavililerin i ş i hiç kolay de ğ ildi. Üstelik İ talya’da millî takım teknik direktörü Enzo Bearzot, gerekmillî takımın turnuvanın ilk turunda oy- nadı ğ ı tatsız oyun, gerekse forvette Paolo Rossi’yi ısrarla tercih etmesi nedeniyle bir ele ş tiri bombardıma- nıyla da kar ş ı kar ş ıyaydı. Rossi, 1980 yılının ortalarına do ğ ru patlak veren Totonero Skandalı nedeniyle iki yıl futboldanmen cezası almı ş ve ye ş il sahalara, turnuva ba ş lama- dan sadece be ş hafta önce dönebil- mi ş ti. Bearzot’un Serie A’da son iki sezonun gol kralı olan Roberto Pruzzo yerine millî takımkadro- suna Paolo Rossi’yi alması ve Rossi’nin Dünya Kupası’nda oynadı ğ ı ilk dört maçta hiç gol atamaması, ele ş tirilerin çı ğ gibi büyümesine yol açmı ş tı. Söz konusu Brezilya maçı, i ş te bu yüzden bir milat niteli ğ indeydi. Zira maçta Paolo Rossi zincirlerini kırıp hat-trick yapacak ve onun golle- riyle de İ talya, güçlü rakibini 3-2 ma ğ lup edip yarı final vizesini alan taraf olacaktı. Bir anda millî takı- mın, Bearzot’un ve Rossi’nin üze- rindeki kara bulutlar da ğ ılmı ş ve İ talyanlar bamba ş ka bir havaya bü- rünmü ş tü. Nitekim sonrasında yarı finalde Polonya ve finalde de Fede- ral Almanya engellerini de a ş arak tarihlerinin üçüncü dünya ş ampi- yonlu ğ unu elde edecekti. 1980’lerde Serie A yıldızların çekimmerkeziydi 1980’lerin İ talyan futboluna tek büyük getirisi bu Dünya Kupası zaferi de de ğ ildi. İ talyan kulüpleri, o dönemde futbola en çok para akı- tan kulüplerdi. Dolayısıyla da dünya futbolunun bütün önemli yıldızları Serie A’da toplanmaya ba ş lamı ş tı. Öyle ki 1980’lerin ortasında dünya- nın en iyi üç oyuncusu olarak kabul edilen Michel Platini, Diego Mara- dona ve Zico’nun üçü de Serie A’da bulu ş mu ş tu. ÜstelikMaradona Na- poli, Zico da Udinese gibi o güne dek lig içerisinde ciddi bir a ğ ırlı ğ ı olma- yan kulüplere gelmi ş lerdi. Bunun semeresini de kulüpler düzeyindeki uluslararası turnuvalarda da birçok büyük ba ş arı yakalayarak elde etmeye ba ş layacaklardı. 1980’ler çerçevesinde bakılacak olursa Juventus, 1984’te Kupa Galipleri Kupası ve 1985’te de Ş ampiyon Kulüpler Kupası’nı kazanırken, Milan da 1989’da Ş ampiyon Kulüp- ler Kupası’nı müzesine götürmü ş tü. Aynı yıl Napoli ise UEFA Kupası’nda mutlu sona ula ş mı ş tı. 1980’lerde verilen 10 Ballon d’Or ödülünün ye- disini Serie A oyuncularının kazan- dı ğ ını da ayrıca belirtelim (Michel Platini üç, Marco van Basten iki, Ruud Gullit ve Paolo Rossi de birer kez bu ödüle lâyık görülmü ş lerdi). İ talya Millî Takımı, 1982’deki dünya ş ampiyonlu ğ u sonrasındaysa 1990’lara kadar bocalayacaktı belki ama 1990’larda bile ğ i bükülmesi çok daha zor bir takımhâline gele- ceklerdi. Ev sahipli ğ ini de üstlen- dikleri 1990 Dünya Kupası’nda yarı finale kadar gol yemeden gelmi ş ler, yarı finaldeyse Arjantin’e 1-1 sona erenmaçta penaltılarla teslim olmu ş lar, üçüncülükmaçındaysa İ ngiltere’yi 2-1 ma ğ lup etmi ş ler ve turnuvayı altı galibiyet, bir de bera- berlikle kapatmı ş lardı. 1994 Dünya Kupası’ndaysa tek yenilgilerini ilk tur gruplarında İ rlanda önünde almı ş lar, sonrasında finale kadar gitmi ş ler ancak golsüz sona eren finalde kupayı, o ana kadar turnu- vanın en etkili ismi olan Roberto Baggio’nun kaçırdı ğ ı penaltının ardından Brezilya’ya kaptırmı ş lardı. İ talya, 1998 Dünya Kupası’nda da yenilgi yüzü görmeyecek fakat çeyrek finalde Fransa’ya, tahmin edebilece ğ iniz üzere yine penaltı- larla elenecekti. GökMavililer, aynı dönemde Avrupa Ş ampiyonların- daysa aradı ğ ını bulamamı ş tı. İ talyan futbolu, kulüpler düzeyin- deyse belki de en parlak dönemini ya ş amı ş , bu dönemde İ talyan ku- lüpleri Ş ampiyon Kulüpler Kupası/ Ş ampiyonlar Ligi ile Kupa Galipleri Kupası’nı üçer defa kaza- nırken, UEFA Kupası’ndaysa tam yedi defa zafere ula ş mı ş tı. EURO 2000’de son saniyede yıkıldılar 2000’lerin ba ş ı, İ talyanlar adına bir EURO 2000 trajedisine sahne olu- yordu. Turnuvanın belki de en etkili futbol oynayan takımı olan ev sa- hibi Hollanda’yı yarı finalde penaltı- larla devirmeyi ba ş armı ş lar, finalde de son dünya ş ampiyonu Fransa kar ş ısında 1-0 öne geçmi ş lerdi. Du- raklama dakikaları dolmak üzerey- ken Fransa kalecisi Fabien Barthez ceza sahası kö ş esinden, ofsayttan do ğ an bir endirekt serbest vuru ş u kullanmak için topu aldı ğ ında da İ talyan yedek kulübesinde oyuncu- lar sahaya girmek için adeta tetikte bekliyordu. Zira top havadayken maçın bitece ğ ini dü ş ünmektelerdi. Fakat hakemAnders Frisk, Bart- 50 51 1982 Dünya Kupası Rossi’nin ellerinde 1994 Dünya Kupası finalinde ya ş anan büyük hayal kırıklı ğ ı... İ talyanlar EURO 2000’i kazandıklarını zannettikleri sırada Fransa’ya dramatik bir biçimde teslim olmu ş tu.