TamSaha 201. Sayı / Ağustos 2021

kafa vuru ş unda kaleci Toni Ramallets topu kurtarmaya çalı ş ırken içeriye tokatlayınca Benfica 2-1’lik üstünlü ğ e de eri ş ecekti. Kar ş ıla ş manın ilk yarısının bu skorla tamamlanmasının ardından ikinci yarıda sakat sakat oynamayı sürdü- ren Coluna’nın yıldızı iyice parlaya- caktı. 55’inci dakikada Cavem’in sol kanattan yaptı ğ ı ortayı Barcelona savunması uzakla ş tırmaya çalı ş mı ş ancak Coluna ceza yayı üzerinden bu topa geli ş ine harikulade bir vole yapı ş tırarak skoru 3-1’e getiren isim olmu ş tu. Farkın ikiye çıkması sonra- sında kalan 35 dakikalık süre Barça için yeterli olmamı ş , Zoltan Czibor’un 75’inci dakikada attı ğ ı gol sadece skoru belirlemi ş ti: 3-2. Böylece Avrupa’nın en büyük kupası, Real Madrid’in be ş yıllık hegemonya- sının ardından, Benfica’nın uça ğ ıyla Lizbon’a gidiyordu. Guttmann da tabiî ki bu tarihi ba ş arınınmimarı konu- mundaydı. Benfica, söz konusu sezonda kendi liginde de zirveyi ba ş kasına bırakma- mı ş ve üst üste ikinci kez ş ampiyon- lu ğ a ula ş mı ş tı. Bu ş ampiyonlukla birlikte toplam ş ampiyonluk sayısını da 11’e çıkartan kırmızı-beyazlılar, 10 ş ampiyonlu ğ u bulunan ezeli rakip- leri Sporting’i de bu alanda bir daha geçilmemecesine geride bırakmı ş - lardı. O sezonun Benfica adına en az bu ş ampiyonluklar kadar de ğ erli bir di ğ er kazancıysa, kulübün gelmi ş geçmi ş en büyük efsanesine dönü ş e- cek olan Eusebio’nun, o yıllarda Portekiz Do ğ u Afrikası olarak anılan Mozambik’ten bulunup kulübe kazandırılmasıydı. Afrika’da ke ş fedilen cevher Eusebio, Mozambik’te aslında Spor- ting’in bölgedeki takımı olan Sporting Lourenço Marques’in altyapısında oy- namaktaydı ve 18 ya ş ına geldi ğ inde de Sao Paulo adına scoutluk yapan eski Brezilyalı futbolcu Jose Carlos Bauer’in radarına takılmı ş tı. Bauer, kulübü Sao Paulo’yla irtibata geçerek Eusebio’yu transfer etmelerini istediyse de Sao Paulo yöneticileri, Afrika’nın güneydo ğ usundan nere- deyse çocuk ya ş ta bir futbolcuyu Brezilya’ya getirip oynatma fikrine pek sıcak bakmamı ş lardı. Tesadüf bu ya, kısa bir süre sonra Sao Paulo takımı bir Avrupa turnesine çıkmı ş tı ve Portekiz’delerken de Ba- uer’in bir berbere gidece ğ i tutmu ş tu. Tamda o esnada yanındaki koltu ğ a kim oturmu ş tu dersiniz? Guttmann’ın ta kendisi! İ kili bir yan- dan tıra ş olurlarken bir yandan da hararetli bir futbol muhabbetinin içine dalmı ş lardı ve çok geçmeden de Bauer lâfı, Portekiz Do ğ u Afrikası’nda gördü ğ ü o müthi ş genç yetene ğ e ge- tirmi ş ti. Dinlediklerinden çok etkile- nen Guttmann da Benfica yönetimine, mevzubahis gencinmutlaka transfer edilmesi yönünde bir rapor vermi ş ti. Bunun üzerine yönetimde gerekli adımları atmı ş tı ama Benfica’nın Eusebio’yu Sporting Lourenço Marques’ten transfer etmesi, iki ezeli rakibi bir kez daha kar ş ı kar ş ıya ge- tirmi ş ti. Sporting kulübü, oyuncunun kendi pilot takımlarında yeti ş ti ğ ini öne sürerek bu transfere ş erh koy- maya kalkmı ş tı. Ancak Sporting’in Eusebio’yu Lizbon’a getirip genç takı- mında oynatma teklifine kar ş ılık Benfica ona iyi bir ücret kar ş ılı ğ ında A takımında oynamayı vadediyordu. Kısacası sonuçta para konu ş mu ş ve Benfica, Eusebio’yu Lizbon’a getiren taraf olmu ş tu. Eusebio, Portekiz anakarasına geldi- ğ inde tarihler 17 Aralık 1960’ı göster- mekteydi belki ama bu transfer nedeniyle Benfica-Sporting arasın- daki gerilim öyle bir hâl almı ş tı ki, Benficalı yöneticiler, genç oyuncunun Sportingliler tarafından kaçırılmasın- dan korktukları için neredeyse yılba ş ına kadar kendisini bir otelde saklamı ş lardı. Eusebio’nun resmi lisansının çıkmasıysa Mayıs’ı bula- caktı. Yani genç oyuncu, Benfica’nın ilk Avrupa ş ampiyonlu ğ unda kadroda yer alamıyordu. Üst üste ikinci Avrupa ş ampiyonlu ğ u Yine de Eusebio çok geçmeden ken- disini Bela Guttmann’a kabul ettire- cekti. Takımın bir numaralı golcüsü Jose Aguas kariyerinin son yıllarına girmek üzereyken zaten kadroda ikinci bir yıldız santrfora ihtiyaç duyulmaktaydı ve Guttmann’ın böylesine bir santrforda arayabilece ğ i her özellik, Eusebio’da fazlasıyla mevcuttu. Böylece Benfica, 1961-62 sezonuna hemAvrupa ş ampiyonu apoletiyle hemde Eusebio ile takviye edilmi ş kadrosuyla ba ş lıyordu. Kırmızı-beyazlı ekibin daha da artan gücü de ye ş il sahalarda kendisini iyi- den iyiye göstermekteydi. Ş ampiyon Kulüpler Kupası’nda yine doludizgin giden takım, bu kez de AustriaWien, Nürnberg ve Tottenhamgibi takımları eleyerek finale yükselmi ş ti. Kar ş ıla- rındaysa bu kupayı kendilerinden önce be ş kez üst üste kazanmı ş Real Madrid vardı. İ ki ekip, 2 Mayıs 1962’de, Amster- dam’ın Olimpiyat Stadı’nda kar ş ı kar- ş ıya gelirkenmaça Real Madrid etkili ba ş lıyor ve 18 ile 23’üncü dakikalarda Ferenc Pu ş ka ş ’tan gelen gollerle de 2-0 öne geçiyordu. Buna ra ğ men Benfica, 10 dakika içerisinde Jose Aguas ve Domiciano Cavem’le skora yeniden dengeyi getirecekti. Fakat Real Madrid ve Pu ş ka ş da durmuyor ve Macar oyuncunun devrenin biti- mine do ğ ru bir gol daha atması neti- cesinde Beyaz Ş im ş ekler soyunma odasına 3-2 önde gidiyordu. Ancakmaçın ikinci yarısında sahada çok daha etkili bir Benfica vardı. 50’nci dakikada Mario Coluna’nın go- lüyle maçın 3-3’e gelmesinden sonra Portekiz temsilcisi galibiyet için yük- lenmeye ba ş lamı ş tı. Nihayet 64’üncü dakikada kazanılan penaltı vuru- ş unda Real Madrid kalecisi Araquis- tain’ı ma ğ lup eden Eusebio takımını öne geçiren isim oluyor, be ş dakika sonrasındaysa bir kez daha sahneye çıkarak skoru 5-3’e getiriyor ve Benfica’nın üst üste ikinci Avrupa ş ampiyonlu ğ unumüjdeliyordu. Bitmek bilmeyen lânet Gelgelelimbumüthi ş ba ş arı sonra- sında i ş ler ne Benfica ne de Guttmann adına iyi gidecekti. Amsterdam’da kazandıkları ikinci Avrupa ş ampiyon- lu ğ unun ardından Guttmann, Benfica yönetimindenmaa ş ına zamyapma- sını talep edecekti. Lâkin yönetimbu teklifi geri çeviriyor, bunun üzerine de ba ş arılı teknik adam, bir hı ş ımla görevini bıraktı ğ ını açıklıyordu. Hatta bunu yaparken “Benfica bir daha 100 yıl boyunca bir Avrupa kupası kazanamaz” diye bir lâf söylü- yordu ki bu sözler, çok geçmeden fut- bol literatüründe “Guttmann Lâneti” olarak anılmaya ba ş layacaktı. Gerçekten de Benfica, bu sözlerin söylenmesinden sonra bir daha bir Avrupa kupası kazanamadı. Ş ampi- yon Kulüpler Kupası’nda 1963’te Milan’a, 1965’te Inter’e, 1968’de Manc- hester United’a, 1988’de PSV’ye ve 1990’da da yine Milan’a finalde kay- bettiler. UEFA Kupası ve UEFA Avrupa Ligi’nde de 1983’te Anderlecht, 2014’te Chelsea ve 2015’te de Sevilla’ya yine finalde teslimoldular. Üstelik PSV ve Sevilla’ya kar ş ı kupaları penaltılar neticesinde kaptırdılar. Lâkin Guttmann da söz konusu ayrılı- ğ ın ardından bir daha o seviyede bir ba ş arı göremiyordu. Yani lânetin tek taraflı oldu ğ u da pek söylenemezdi. Benfica’dan ayrıldıktan sonra tekrar Güney Amerika’ya gitme kararı alan ve Uruguay’ın Penarol ekibinin ba ş ına geçen Macar teknik adam, 1962 yı- lında bir lig ş ampiyonlu ğ u ya ş arken, takımını Libertadores Kupası’nda da finale ta ş ıyor, fakat bu noktada Peleli Santos’a kaybetmekten kurtulamı- yordu. Yıl sonunda Uruguay’dan da ayrılan Guttmann, tekrar Avrupa’ya dönecek ve kariyerinin son 10 yılında Avusturya Millî Takımı’ndan yeniden Benfica’ya, oradan Servette, Panathi- naikos ve AustriaWien’e varana kadar yine kendisine uzun bir rota çizecek ve son olarak da 1973’te Porto’yu çalı ş tırdıktan sonra teknik adamlık hayatına da noktayı koyacaktı. Bu periyotta kazandı ğ ı tek kupaysa, Panathinaikos ile 1967’de kucakladı ğ ı Yunanistan Kupası olmu ş tu. Emeklili ğ i döneminde Viyana’ya yer- le ş en Guttmann, 28 A ğ ustos 1981’de, 82 ya ş ındayken, son nefesini de yine burada veriyor ve Viyana Merkez Me- zarlı ğ ı’nın Yahudi bölümüne defnedi- liyordu. Bu vesileyle Benfica’nın 1990 yılında Viyana’da Milan ile oynayaca ğ ı Ş ampiyon Kulüpler Kupası finali öncesindeyse eski ö ğ rencisi Eusebio, Guttmann’ınmezarını ziyaret edecek ve söz konusu lânetin kalkması için dua edecekti. Ne dersiniz? Eusebio sesini hocasına duyuramamı ş mıydı yoksa Guttmann, öteki tarafta da huysuz mizacını muhafaza mı etmekteydi? Eusebio, Guttmann ve Coluna, ikinci Avrupa ş ampiyonlu ğ u kupasıyla... 106 107