TamSaha 201. Sayı / Ağustos 2021

Takımı Teknik Direktörü Gusztav Sebes bu sistemüzerinde santrforu ve açık oyuncularını geri çekip iç oyuncularını öne süren bir de ğ i ş iklik yapmı ş , bu sefer de 3-2-3-2 dizili ş ini içerenWWsistemi ortaya çıkmı ş tı. Ancak üç savunmacı ve onların önünde iki haf oyuncusu kullanılması alı ş kanlı ğ ı sürüyordu. Gusztav Sebes ve aynı yıllarda MTK’yı çalı ş tırmakta olan Marton Bukovi, 1950’lerin ortala- rında dörtlü savunma denemelerine de ba ş lamı ş lardı ve Guttmann da onların ardından, Sao Paulo’yu çalı ş tırdı ğ ı dönemde, bu anlayı ş ın üzerinde duracaktı. Sao Paulo’da Guttmann’dan önce görev yapan ve sonrasında Brezilya Millî Takımı’nın ba ş ına geçen Vicente Feola da eski takımının bu yeni oyun anlayı ş ıyla gösterdi ğ i geli ş imden hayli etkilene- cek ve bu sistemi millî takımda da denemeye karar verecekti. Neticede Brezilya’nın 1958’de kazanaca ğ ı ilk dünya ş ampiyonlu ğ u da 4-2-4 for- masyonunun ba ş arıyla uygulanma- sıyla gelecekti. Guttmann, Brezilya’da bir yıl geçirme- sinin ardındansa, kariyerinde zirveye çıkaca ğ ı ülkeye, Portekiz’e adımını atıyor ve ilk olarak, 1958-59 sezo- nunda Porto’nun teknik patronlu ğ unu üstleniyordu. Porto, o tarihte Benfica- Sporting ikilisinin hayli gerisindeydi ve 24 sezon oynanmı ş olan Portekiz Ligi’nde de dört kez ş ampiyon olabil- mi ş ti (Sporting’in 10, Benfica’nın dokuz ş ampiyonlu ğ u bulunuyordu). Guttmann’ın göreve geldi ğ i sezonsa mavi-beyazlı ekip, Benfica’yı sadece bir averaj farkıyla geçmeyi ba ş ararak tarihinin be ş inci ş ampiyonlu ğ unu elde edecekti. Bunun sonrasındaysa Benfica yönetimi bütün imkânlarını seferber ederekMacar teknik adamı Porto’dan koparıyor ve belki de futbol tarihinin akı ş ının de ğ i ş mesine neden oluyordu. Zira kısa süre içinde ortaya tüm zamanların en etkili takımların- dan biri çıkacaktı. Benfica’yı Benfica yapan adam Guttmann, Benfica’da zaman zaman klasikWM, zaman zaman Macaristan Millî Takımı’nın uyguladı ğ ı WW, zaman zaman da kendisinin Sao Pau- lo’da parlattı ğ ı 4-2-4 sistemini uygu- lamakta, hatta maç içerisinde bile bu dizili ş ler arasında geçi ş ler sa ğ lamak- taydı. Guttmann bu geçi ş kenli ğ i sa ğ - layabilmek için oyuncularını da farklı rollere adapte etmi ş ti. Domiciano Cavemyeri geldi ğ inde bek, yeri geldi- ğ inde orta saha, yeri geldi ğ inde de açık oyuncusu olarak görev alabili- yordu. Keza Fernando Cruz da bekte veya orta alanın ortasında oynayabil- mekteydi. Eusebio da hem santrfor hemde 10 numara pozisyonlarında kullanılabiliyordu. Bu nedenle Macar teknik adamın, 10 yıl sonra Rinus Michels’in parlataca ğ ı ‘Total Futbol’ anlayı ş ının temeline en sa ğ lamharcı koyan futbol akıllarından biri oldu ğ u da söylenebilirdi. Guttmann yönetimindeki Benfica, 1959-60 sezonunda 45 puanla ş ampi- yon olurken, bir yıl evvel Macar tek- nik adamla zirveye çıkmı ş olan Porto ise o sezon sadece 30 puan toplaya- bilmi ş ve dördüncü sıraya gerilemi ş ti. 1960-61 sezonundaysa Benfica’nın artık sadece Portekiz’in de ğ il, Avrupa futbolunun da zirvesindeki takım haline gelecekti. Ş ampiyon Kulüpler Kupası’nda ilk turda İ skoçya’dan Hearts’ı 2-1 ve 3-0’lık skorlarla saf dı ş ı bırakan Benfica, ikinci turdaysa Guttmann’ın eski kulüplerinden Ujpest’le e ş le ş mi ş ti. Macar ekibinin o dönemde uluslararası tecrübesi daha fazlaydı belki ama Benfica, Lizbon’daki ilkmaçı 6-2’likmüthi ş bir skorla kazanarak gözünü çok yukarı- lara dikti ğ ini açıkça göstermi ş ti. Bu- dape ş te’deki rövan ş taysa ev sahibi ekip 2-1 kazansa da Benfica çeyrek finale kalıyordu. Guttmann’ın ö ğ ren- cileri, sonrasında da Aarhus’u 3-1 ve 4-1, RapidWien’i de 3-0 ve 1-1’lik skorlarla kupanın dı ş ına itecek ve fi- nalde Barcelona’nın rakibi olacaklardı. İ lk finalde sürpriz zafer Ş ampiyon Kulüpler Kupası’nın altıncı sezonuydu ve önceki be ş sezonda da kupayı Real Madrid kazanmı ş tı. Real Madrid’in altıncı ş ampiyonlu ğ unun önünü kesense, ezeli rakibi Barcelona olmu ş tu ve bunun ardından Avrupa futbol kamuoyunda Barça’nın kupayı kazanaca ğ ına da kesin gözüyle bakıl- maya ba ş lanmı ş tı. 31 Mayıs 1961’de Bern’de oynanan finalde Barcelona, 21’inci dakikada Sandor Kocsis’in kla- sikle ş en kafa gollerinden birini atma- sıyla gol perdesini açıyordu. Üstelik Benfica’da orta sahanın en önemli oyuncusu konumundaki Mario Coluna’nın da daha maçın ba ş larında burnu kırılmı ş tı ve o günkü kurallar oyuncu de ğ i ş ikli ğ i hakkı da tanıma- dı ğ ından kendisi maça sakat sakat devam etmekteydi. Maç öncesinde zaten favori olan Barça’ya bu ş artlar altında artık ş ampiyon gözüyle bakılmaktaydı. Ne var ki bu gol sonrasında Benfica, hiç beklenmedik bir reaksiyon göste- recekti. 31’inci dakikaya gelindi ğ inde Coluna müthi ş bir ara pasıyla sol ka- nattan Cavem’i kaçırıyor ve onun da içeri çevirdi ğ i topta Jose Aguas bitirici vuru ş u yaparak skora yeniden den- geyi getiriyordu. Üstelik bu golden sonraki ilk Benfica ata ğ ında da -ki bu sadece bir dakika sonrasına denk ge- liyordu- Barcelona savunmasının ters Guttmann yönetiminde üst üste iki kez Avrupa ş ampiyonu olun Benfica kadrosu... 104 105