TamSaha 199. Sayı / Haziran 2021

1960 yılında ilk kez düzenlenen Avrupa Ş ampiyonası’nda zafere ula ş an taraf Sovyetler Birli ğ i ol- mu ş tu. SSCB’nin bu tarihi ba ş arı- sında kahramanla ş an oyuncuysa, günümüzde bile tüm zamanların en iyi kalecisinin kimoldu ğ u yö- nünde yapılan anketlerin ço ğ unda kendisine ilk sırada yer bulan ef- sane eldiven Lev Ya ş in’di. Ya ş in, ilk olarak takımının eleme turla- rında Macaristan’a kar ş ı oynadı ğ ı maçlarda kalesinde devle ş mi ş ti. SSCB turnuvadaki ilkmaçında, yani yarı finaldeyse Çekoslovakya ile e ş le ş mi ş ti. Kar ş ıla ş manın özel- likle ilk yarım saatlik bölümünde Çekoslovaklar büyük bir baskı kurarak adeta tek kale oynuyor- lardı. O Çekoslovakya’nın sadece iki sene sonra Dünya Kupası’nda final oynadı ğ ını da ayrıca belirte- lim. Bu baskıya neredeyse tek ba- ş ına gö ğ üs geren isimse Ya ş in olmu ş ve Çekoslovakya, bir türlü aradı ğ ı golü bulamamı ş tı. SSCB’nin 34’üncü dakikada kont- rataktan bir gol bulup öne geçme- sinin ardından da bir müddet daha Çekoslovak hücumcularla Ya ş in arasındaki mücadele sürmü ş , büyük kaleci bu bölümde de kalesini gole kapatmı ş tı. 56’da SSCB’nin farkı ikiye çıkarması sonrasındaysa Çekoslovakya oyundan dü ş meye ba ş lamı ş , bunun üzerine 10 dakika sonra bir gol daha bulan SSCB, maçı 3-0 ka- zanarak finale yükselmi ş ti. Lâkin Ya ş in’in üç direk arasında yarattı ğ ı mucizeler olmasaydı belki de tam tersi bir tablo ile kar ş ı kar ş ıya kalınacaktı. Ya ş in, Yugoslavya ile oynanan finalde de takımının en çok alkı ş alan isimlerindendi. Bumaçta da ilk yarıda Yugoslavya hâkimbir oyun ortaya koyuyor ve devrenin sonlarında Milan Galic’ten gelen golle 1-0 öne de geçiyordu. Fakat Ya ş in’in kurtarı ş ları olmasa ortaya çok daha farklı bir skor çıkabilir, hatta SSCB erkenden havlu atabilirdi. Fakat Ya ş in sa- yesinde ilk yarıda nakavt olmayan SSCB, ikinci yarı- nın ba ş larında skoru e ş itli- yor, sonrasında da maç uzatmalara gidince de üstün fizik kondisyonunun sayesinde oyunun hâkimi- yetini ele geçirip bir gol daha buluyor ve 2-1 galip gelerek tarihin ilk Avrupa ş ampiyonu oluyordu. Bu yolda oynadıkları dört maçta kalesinde sadece bir gol gören ve özellikle yarı final ile final maçlarının ilk yarılarında takımını ipten alan Ya ş in de haliyle neden tüm zamanların belki de en iyisi oldu ğ unu gösteren bir performans ortaya koymu ş tu. Fachetti Ya ş in Thuram Beckenbauer Platini Puyol Iniesta Van Basten Tigana Xavi Ronaldo Avrupa Ş ampiyonası’nı Kazanan En İ yi 11 Ş ampiyonların en iyi 11’i Onur Erdem KALEC İ Lev Ya ş in Danimarka, EURO 1992’ye, iç sava ş ın ya ş andı ğ ı Yugos- lavya’nın yerine son anda dâhil edilmi ş ti. Nere- deyse hazırlıksız geldikleri turnu- vada kimsenin ş ans tanımadı ğ ı Danimarka, iki hafta sonra mucizevî bir ş ampiyonluk kazanırken, bumucizenin gerçekle ş me- sindeki en büyük paylardan biri, kalecileri Peter Schmeichel’a aitti. Schmeichel, penaltılara kalan yarı final mücadelesinde Marco van Basten’in atı ş ını kurtarıp takımının finale çıkmasını sa ğ larken, Almanya ile oynadıkları final maçında da kalesini gole tamamen kapatmı ş tı. Di ğ er Adaylar Peter Schmeichel İ talya, tarihinin ş u ana kadarki tek Avrupa ş ampi- yonlu ğ unu 1968’de kazanır- ken Zoff hem SSCB’ye kar ş ı oynanan yarı finalde hemde Yugoslavya ile oynadıkları ve iki maç sonunda neti- ceye varan finalde çok önemli kurta- rı ş lara imza atmı ş , bumaçların sadece Yugoslavya ile oynadıkları ilkinde ka- lesinde bir gol görmü ş tü. Bu ba ş arıdan 14 yıl sonra, tam40 ya ş ındayken Dünya Kupası zaferi de ya ş ayan Zoff, hemAvrupa hemde dünya ş ampi- yonu olan tek İ talyan futbolcu olarak da tarihteki yerini alacaktı. Dino Zoff Fransa, 1998’de dünya ş ampiyonu olduktan sonra 2000 yılında da Avrupa ş ampiyonlu ğ una ula ş mı ş ve bu iki büyük turnuvayı bu sıralamayla kazanan ilk takımol- mu ş tu. O takımın en önemli parçalarından biri de sa ğ bekmevkiinde görev yapan Lilian Thu- ram’dı. Özellikle defansif açıdan tüm zamanların en iyi birkaç sa ğ beki ara- sında gösterilebilecek olan Thuram, son derece güçlü, atletik bir fizi ğ e sahipti ve bir savunma oyuncusun- dan beklenmeyecek öl- çüde de çevikti. Hâliyle en ele avuca sı ğ maz hücum oyuncularıyla kar ş ı kar- ş ıya kaldı ğ ında bile kolay kolay yıkılmıyordu. Thu- ram, Fransa’nın altın golle kazandı ğ ı finalde de savunmadaki görevini eksiksiz yerine getirmi ş ti. Skorer bir isim olmasa da hücumda da zaman zaman sürpriz bir biçimde kilit açabilen Thuram’ın bu alanda akıllarda en çok yer eden performansı hiç ku ş kusuz 1998 Dünya Ku- pası yarı finalinde, iki gol birden attı ğ ı Hırvatistan maçıydı. EURO 2000’de Portekiz’e kar ş ı oynanan yarı final kar ş ıla ş masın- daysa Thuram, Fransa 1-0 yenik durumdayken Nicolas Anelka’yı bir derin topla Portekiz ceza saha- sına sokmu ş ve Anel- ka’nın pasında Thierry Henry’nin topu a ğ lara göndermesiyle de bir bakıma bu golün hazırla- yıcısı olmu ş tu. SA Ğ BEK Lilian Thuram 1980’lerin ilk ya- rısında Avrupa futbolunda sa ğ bek denildi ğ inde akla gelen ilk isimlerden biri Kaltz’dı. Müthi ş bir fizik gücüyle sa ğ koridoru hem savunmada hem de hücumda tek ba ş ına kullanabi- len Kaltz, Federal Almanya’nın 1980’de kazandı ğ ı Avrupa ş ampi- yonlu ğ unda da gücü ve enerjisiyle takımını en çok ileri iten isimlerden biriydi. Dönemin bilimkurgu filmle- rinde kendisine bir Cyborg rolü verilse herhalde hiç sırıtmazdı. Di ğ er Adaylar Manfred Kaltz Sergio Ramos, her ne kadar son yıllarda stoper mevkiinde görev yapsa ve bu bölgede gösterdi ğ i performansla tüm zamanların en iyileri arasına girse de ken- disi kariyerinin ba ş la- rında genellikle sa ğ bek olarak görev yapıyordu ve EURO 2008’de de İ spanya’nın dörtlü savunma blo ğ unun sa ğ ında yer almaktaydı. Gü- nümüzdeki kısa saçlı ve sakallı halinin aksine uzun saçlı ve sakalsız bir imajla bamba ş ka bir görünümde çizen Ramos, sa ğ koridorda takımına müthi ş bir enerji ve dinamizmkatmı ş tı. Sergio Ramos 88 89