TamSaha 199. Sayı / Haziran 2021

1976 Avrupa Ş ampiyonası’nın finalinde Federal Almanya ile Çekoslovakya kar ş ı kar ş ıyaydı. Çekoslovakya, 14 yıl evvelki Dünya Kupası’nda final oynamı ş tı belki ama sonrasında bir gerileme içine girmi ş lerdi ve yarı finalde Hol- landa’yı eleyip bu noktaya gelmeleri bile ba ş lı ba ş ına bir sürprizdi. Fede- ral Almanya ise 1972’de Avrupa, 1974’te de dünya ş ampiyonu olma- sının ardından üst üste üçüncü kez bir büyük turnuvada finaldeydi ve bumaçın da mutlak favorisi konu- mundaydı. Lâkin Almanlar maça çok tutuk ba ş lamı ş lardı ve Çekos- lovakya da bu durumkar ş ısında hücuma a ğ ırlık verip oyunu Federal Almanya yarı alanına yıkmı ş tı. Nitekim sekizinci dakikada da Jan Svehlik takımını öne geçiren golü kaydediyordu. 25’inci dakikaya gelindi ğ indeyse, Çekoslovakya’nın kazandı ğ ı bir serbest vuru ş ta Marian Masny’nin kaleye gönder- di ğ i ş utu Franz Beckenbauer araya girerek uzakla ş tırmak istediyse de top Karol Dobias’a gidiyor ve bu fut- bolcunun vuru ş unda Sepp Maier bir kez daha ma ğ lup olunca fark ikiye çıkıyordu. Elbette Almanlar bu durumkar ş ı- sında tepkisiz kalacak de ğ ildi. Tur- nuvaya yedek oyuncu olarak gelen ama yarı finalde Yugoslavya kar ş ı- sında sonradan oyuna girip yaptı ğ ı hat-trick ile bir anda yıldızı parla- yan Dieter Müller, skorun 2-0’a gel- mesinden yalnızca üç dakika sonra yine kendini gösterecek ve farkı bire indirerek takımını maça ortak edecekti. İ lk yarı da 2-1 Çekoslo- vakya üstünlü ğ üyle sona eriyordu. İ kinci yarının tamamına yakınında Almanlar, Çekoslovakya savunma- sını a ş acak beceriyi bir türlü gösteremeseler de son dakikaya girilirken Bernd Hölzenbein’ın golü skoru 2-2’ye getiripmaçı uzatma- lara ta ş ıyacaktı. Bu bölümde de gol gelmemesi üzerineyse kupanın sahibinin belirlenmesi için turnuva tarihinde ilk kez seri penaltı vuru ş - larına geçiliyordu. Sırasıyla Masny, Bonhof, Nehoda, Flohe, Ondrus, Bongarts ve Jurkemik’in gole çevir- di ğ i ilk yedi penaltının ardındansa sekizinci penaltıyı Uli Hoeness üstten auta gönderiyordu. Son penaltılar öncesinde Çekoslo- vakya’nın 4-3 üstünlü ğ ü vardı ve son atı ş ı kullanacak olan Antonin Panenka’nın topu a ğ lara gönder- mesi halinde ş ampiyonluk gele- cekti. Atı ş ı gayet so ğ ukkanlı bir biçimde kullanan Panenka, topun dibine nazikçe dokunuyor ve Maier’in soluna yatmasıyla birlikte de havada hafif bir kavis çizen top, kalenin ortasından içeri girerek Çekoslovakya’nın ş ampiyonlu ğ unu ilân ediyordu. Çekoslovakya, 1934 ve 1962’deki dünya ikinciliklerinin ardından, kendi futbol tarihinin en önemli üçüncü ba ş arısını ya ş a- maktaydı. Maçtan sonra en çok konu ş ulan noktaysa, hiç ku ş kusuz Panenka’nın penaltıda a ş ırtma bir vuru ş denemesi ve bunda ba ş arılı olmasıydı. Bu penaltı golü öylesine etkileyici olmu ş tu ki, daha sonraları yapılan buna benzer penaltı vuru ş - ları da genellikle “Panenka penal- tısı” diye adlandırılır olacaktı. Çekoslovakya – F. Almanya: 2-2 (5-3 pen) (EURO 76 / Final) 84 85 4 Aslında sürprizleri sadece tekmaç bazında ele alacak olsaydık, EURO 2016’nın ikinci turunda oynanan İ zlanda- İ ngiltere kar ş ıla ş ması bu listenin 1 numarasında bile yer alabilirdi. İ zlanda’nın Avrupa futbolundaki konumu da açıkçası dokuzuncumaddede anlattı ğ ımız Arnavutluk’tan pek farklı sayıl- mazdı. Onlar da 1990’lardan evvel Avrupa futbolunun en kötüleri arasındaydı. 2000’lerin ba ş ındaysa ehven-i ş er denecek bir seviyeye gelmi ş lerdi. Ancak 2010’larda tari- hinin en iyi jenerasyonunu yakala- yan İ zlanda, beklentilerin çok ötesinde bir performans ortaya koyarak EURO 2016’ya katılmayı ba ş armı ş tı. Üstelik bu kadarıyla da yetinmeyerek Portekiz, Macaristan ve Avusturya ile birlikte yer aldık- ları gruptan nama ğ lup ikinci olarak üst tura yükselmi ş lerdi. 300 bin küsur nüfuslu bir ülkenin millî takımı için bu kadarı bile bir futbol peri masalı olacak cinstendi. İ zlanda’nın ikinci turda İ ngiltere kar ş ısında bir prestij mücadelesin- den fazlasını ortaya koymasınıysa neredeyse kimse beklemiyordu. 27 Haziran’da Nice’te oynanan kar- ş ıla ş ma da bu görü ş ü tasdikler bir biçimde ba ş layacaktı. Dördüncü dakikada Daniel Sturridge’in uzun pasında İ zlanda ceza sahasında topla bulu ş an RaheemSterling, ka- leci Hannes Halldorsson tarafından yere dü ş ürülüyor ve kazanılan penaltıyı Wayne Rooney’nin gole çevirmesiyle de İ ngiltere 1-0 öne geçiyordu. İ ngiltere’nin erkenden gol perdesini açmasını farklı bir galibiyetin ha- bercisi olarak görenlerse fena halde yanılacaktı. Sadece iki dakika sonra Aron Gunnarsson’un uzun taç atı- ş ından gelen topu on sekiz içinde Kari Arnason arkasına do ğ ru a ş ırtı- yor ve o noktada Ragnar Sigurds- son son dokunu ş u yapıp fileleri havalandırarak İ zlanda’nın skoru e ş itlemesini sa ğ lıyordu. 18’inci da- kikaya gelindi ğ indeyse Jon Dadi Bödvarsson’un pasında yarımyu- varlak içinde topu alan Kolbeinn Sigthorsson on sekize girer girmez sa ğ alt kö ş eye ş utunu gönderiyor ve kaleci Joe Hart’ınmüdahalesi de yetersiz olunca top ikinci kez İ ngiltere a ğ larıyla bulu ş uyordu. İ zlanda öne geçti ğ inde maçın sa- dece be ş te birlik kısmı geride kal- mı ş tı. Dolayısıyla İ ngilizlerin turu geçece ğ inden emin olan futbol kamuoyunun neredeyse tamamı, bu gollere biraz ş a ş ırsa da büyük bir sürpriz ya ş anabilece ğ ine hâlâ ihti- mal vermiyordu. Fakat İ ngiltere, bı- rakın gol bulmayı, do ğ ru dürüst gol pozisyonu yakalamakta dahi zorla- nacaktı. Genellikle ceza sahası dı- ş ından geli ş igüzel ş utlar deniyorlar, onlarda da neredeyse hiç isabet sa ğ layamıyorlardı. Bu da İ zlan- da’nın direncini dakikalar ilerle- dikçe daha da artırdı ve Kuzey temsilcisi, mücadelenin sonuna dek 2-1’lik üstünlü ğ ünü korumayı ba ş ararak ş ampiyona tarihinde e ş ine ender rastlanacak bir sürprize imzasını atıverdi. İ zlanda - İ ngiltere: 2-1 (EURO 2016 / İ kinci Tur) 3