TamSaha 198. Sayı / Mayıs 2021

oynayamaması nedeniyle belki de uluslararası düzeyde hak etti ğ i ş öhretin çok daha azını elde edebil- mi ş ti. Buna ra ğ men eski Yugos- lavya sınırları içerisinde Dzajic’ten daha muteber bir futbolcu bulabil- mekse neredeyse imkânsızdı. Genellikle sol kanatta görev yapan ve sürati, top tekni ğ i, ortaları, ş ut- ları, oyun zekâsı adeta kusursuza yakın olan Dzajic, Yugoslavya Millî Takımı’nın formasını en çok giyen isimde olmu ş tu. Efsane isimbu ay 75 ya ş ını geride bırakacak. Dragan Dzajic, 30 Mayıs 1946’da, Yugoslavya’nın ba ş kenti Belgrad’ın 60 kilometre güneyinde yer alan Ub adlı ufak bir kasabada dünyaya gel- mi ş ti. Dzajic do ğ du ğ unda II. Dünya Sava ş ı sona ereli dokuz, Yugoslavya Federal Halk Cumhuriyeti kurulalı da sadece altı ay geçmi ş durum- daydı. Sava ş ın getirdi ğ i yıkımve fakirlik bir yanda, rejimde ğ i ş iminin getirdi ğ i belirsizlikler di ğ er yan- daydı. Dzajic ailesinde anne Vido- sava ve baba Kristivoje’nin yeni do ğ an çocukları Dragan’a nasıl bir gelecek sa ğ layacakları de meç- huldü. Ancak ş anslarına Dragan daha ufacık çocukken futbola kar ş ı muazzambir yetene ğ i oldu ğ unu göstermeye ba ş lamı ş tı. Baba Kristi- voje de bunun üzerine o ğ lunu elin- den tutup kasabalarındaki ba ş lıca futbol kulübü olan FK Jedinstvo Ub’a götürmü ş tü. O ğ lunun yete- neklerinin bu kulübün altyapısında i ş lenebilece ğ i ve bu sayede onun iyi bir futbolcu olabilece ğ ini dü ş ün- mekteydi. Tabiî yıllar içerisinde bu dü ş ündü ğ ünden çok daha fazlası olacaktı. Efsanele ş ece ğ i Kızılyıldız’ın altyapısında Ub her ne kadar Belgrad’ın çok uza- ğ ında olmasa da o günün ko ş ulla- rında birkaç bin nüfuslu bir kasaba takımının altyapısındaki gençlerin ülkenin önemli kulüplerinin taki- bine takılması hayli zordu. Bu nok- tada kader yine Dragan’a yardım edecekti. Zira yakın gelecekte Kızıl- yıldız’ın teknik direktörlü ğ ünü de yapacak olan, o esnada da kulüpte antrenör olarak görev alan Miljan Miljanic, günün birinde Jedinstvo Ub’un genç takımmaçlarından birine denk gelmi ş ve 15 ya ş ındaki sol açı ğ ın yeteneklerine hayran kalmı ş tı. Miljanic’in referansı sonra- sında da Kızılyıldız kulübü çok geç- meden Dragan’ı altyapısına dâhil edecekti. Muhtemelen o esnada bu transfere önayak olan Miljanic bile kulüp tarihinin en büyük efsanesine dönü ş ecek bir oyun- cuyu bünyelerine kattıklarının farkında de ğ ildi. Dragan’ın Kızılyıldız altyapısında kendisini kanıtlamasıysa sadece iki senesini alacaktı. 8 Haziran 1963 ta- rihinde Buducnost’a kar ş ı oynanan o sezonun sonmaçında, teknik direktör Misa Pavic, genç oyuncu- sunu ilk kez as takımla birlikte sa- haya sürecekti. Maç golsüz e ş itlikle sona ermi ş ti. Kızılyıldız ise ezeli rakibi Partizan’ın ş ampiyon oldu ğ u o sezonu yedinci sırada kapatıp büyük hayal kırıklı ğ ı ya ş amı ş tı. Kırmızı-beyazlı formayı giydi ğ i ilk maçta sol bekmevkiinde denenen Dragan Dzajic, 1963-64 sezonunun ba ş larında da kısa bir süre bu po- zisyonda görevlendirilse de ofansif becerilerinin gitgide parlamasıyla birlikte öne kaydırılacak ve yıldızla- ş aca ğ ı sol açıkmevkiinde oyna- maya ba ş layacaktı. Dzajic, henüz 17 ya ş ında takımın banko isimlerin- den biri haline gelirken, Kızılyıldız da önceki sezonun kötü izlerini si- lerek ligde ş ampiyonlu ğ a ula ş mayı ba ş arıyordu. Kırmızı-beyazlılar bu kadarıyla da yetinmezken Yugos- lavya Kupası’nı da finalde Dinamo Zagreb’i 3-0ma ğ lup ederekmüze- lerine götürmü ş lerdi. Finalde Kızıl- yıldız’ın son golü de Dzajic’ten gelmi ş ti. 17 ya ş ında millî takıma seçildi Bu ba ş arılardaki payı sayesinde Dzajic bir mükâfat da Yugoslavya Millî TakımTeknik Direktörü Ljubomir Lovric’ten alacak ve 17 Haziran 1964 tarihinde Belgrad’da Romanya’yla oynanan hazırlıkma- çında millî formayla ilk kez tanı ş a- caktı. Maçta ilk 45 dakika sahada kalan Dzajic sonrasında kenara gelirken skor 0-0’dı. Maç ise Romanya’nın 2-1’lik üstünlü ğ üyle sona ermi ş ti. Dzajic, Avrupa kupalarındaki ilk maçınaysa ertesi sezonun ba ş ında çıkacaktı. Kızılyıldız, Ş ampiyon Ku- lüpler Kupası’nın ilk turunda Ran- gers ile e ş le ş mi ş ti. Yugoslav ekibi adına hayli talihsiz bir e ş le ş meydi bu. Öyle ki Glasgow’daki ilkmaçı 3-1 kaybetmelerine kar ş ın Belg- rad’daki rövan ş ta kendilerine turu getirecek olan 4-1’lik üstünlü ğ ü de yakalamı ş lardı. Fakat bitime birkaç dakika kala kalelerinde gördükleri gol neticesinde müsabaka 4-2 sona ermi ş ve deplasmanda daha fazla golü olan Rangers turu geçen taraf olmu ş tu. O sezonla birlikte sonraki iki sezon zaten Kızılyıldız adına i ş ler pek de iyi gitmiyordu. Kırmızı-beyazlılar ligde ş ampiyonluk yarı ş ında bir türlü hedefe ula ş amazlarken Avrupa kupalarında da ikinci tur- dan ötesini görememi ş lerdi. Kendi- leri açısından daha da kötüsü, en önemli iki rakiplerinin bu süre zar- fında tarihi ba ş arılara imza atmala- rıydı. Partizan, 1966’da Ş ampiyon Kulüpler Kupası’nda final oynarken, Dinamo Zagreb ise 1967’de Fuar Ş ehirleri Kupası’nı kazanmı ş tı. Dzajic ise söz konusu üç sezonda takımı hedeflerin uza ğ ında kaldıysa da gitgide artan bir bireysel perfor- mansa sahipti. Ligde bu üç sezonda 30 gol barajını geçmi ş ti. Avrupa kupalarındaysa adından en çok söz ettirdi ğ i maç, Athletic Bilbao’ya kar ş ı oynadıklarıydı. Fuar Ş ehirleri Kupası’nda rakiplerine 5-0’lık üs- tünlük sa ğ ladıkları bumaçta Dzajic iki kez rakip fileleri havalandırmı ş ve daha 20 ya ş ındayken ş öhretinin Yugoslavya sınırları dı ş ına ta ş ma- sını da sa ğ lamı ş tı. Dzajic’in yıldızının tamamen parla- yaca ğ ı sezonsa 1967-68 sezonuydu. Kızılyıldız, Yugoslavya Ligi’nde Partizan’ın be ş puan önünde ş am- piyonlu ğ a ula ş ırken Yugoslavya Kupası’nda da FK Bor ile oynadı ğ ı fi- nalden 7-0’lıkmuhte ş embir skorla galip ayrılarak sezonu çifte kupayla kapatmı ş tı. Dzajic, bu finalde de iki kez rakip fileleri havalandırmayı bilmi ş ti. Avrupa çapında bir yıldız Asıl büyük ba ş arıysa, belki de Dza- jic’in uluslararası düzeyde adını en çok duyurdu ğ u turnuva olan 1968 Avrupa Ş ampiyonası’nda gelecekti. Aslında bu noktada filmi biraz daha geriye sarmak lâzım çünkü Avrupa Ş ampiyonası o günlerde günümüz- dekinden farklıydı. Turnuvanın tek bir ülkede düzenlenen final safhasına sadece dört takım katılmaktaydı ve bu safha tahmin edilebilece ğ i gibi birkaç gün sür- mekteydi. Bunun aksine elemeler safhasıysa hem ilk tur gruplarını hemde çift maçtan olu ş an çeyrek finali içermekteydi ve yakla ş ık bir yıllık bir süreye yayılmaktaydı. Yu- goslavya da 1968 Avrupa Ş ampiyo- nası elemelerinde ilk olarak son Dünya Kupası finalisti Federal Al- manya ve Arnavutluk ile aynı gruba dü ş mü ş tü. Almanya’yı geçerek grubunu lider tamamlamayı ba ş a- ran Yugoslavya, ardından çeyrek fi- nalde Fransa ile e ş le ş irken rakibiyle deplasmanda oynadı ğ ı maçtan 1-1’lik beraberlikle ayrılmı ş , evin- deki rövan ş taysa 5-1’likmüthi ş bir galibiyet elde ederek dört takımlı turnuvada boy gösterme hakkını elde etmi ş ti. Fransa’daki maçta ta- kımının tek golünün asistini yapan Dzajic, Belgrad’daki ikinci maçtaysa bir gole imzasını atmı ş ve e ş le ş me- nin yıldızı olmu ş tu. Yugoslavya, İ talya’da düzenlenen ş ampiyonanın yarı finalindeyse İ n- giltere’yle e ş le ş mi ş ti. İ ngilizler, son dünya ş ampiyonu unvanının sahi- biydi ve bu ba ş arılarının yanına Avrupa ş ampiyonlu ğ unu da ekle- meyi amaçlıyorlardı. Ancak İ ngiliz- ler, 5 Haziran’da Floransa’da oynanan kar ş ıla ş mada rakipleri kar ş ısında istedikleri kadar etkili olamıyorlardı. Yugoslavlar gol için daha çok çabalayan taraftı fakat onlar da o dönemde dünyanın en iyi kalecilerinden biri olan Gordon Banks’i bir türlü geçemiyorlardı. Uzun süre 0-0’a takılıp kalan mücadelede bu gidi ş atı de ğ i ş tiren isimse Dzajic olacaktı. Normal süre- Yugoslavya, iki yıl önce Dünya Kupası’nı kaldıran İ ngiltere’yi 1968 Avrupa Ş ampiyonası’nın yarı finalinde Dzajic’in Gordon Banks’i çaresiz bırakan bu golüyle elemi ş ti. 1968 Avrupa Ş ampiyonası’nda İ talya ile final oynayan Yugoslavya Millî Takımı. Soldan sa ğ a ayaktakiler: Ilija Pantelic, Blagoje Paunovic, Vahiddin Musemic, Mirsad Fazlagic, Milan Damjanovic, Ilija Petkovic. Oturanlar: Dragan Holcer, Dobrivoje Trivic, Miroslav Pavlovic, Jovan Acimovic, Dragan Dzajic... 96 97