TamSaha 184. Sayı / Mart 2020

TFF Gündemi Tümdünya ülkelerinin gündemine oturan Yeni Koronavirüs (COVID- 19) vakalarının komşu ülkelerimiz (İran, Irak, Yunanistan, Gürcistan) dâhil bir çok ülkede görülmesi nedeni ile koronavirüs enfeksiyo- nundan korunma tedbirleri konusunda futbol kamuoyunu bilgilendirme zorunluluğu doğmuştur. l Ülkemizde, olası vakaların doğrulanması T.C Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Müdürlüğü Referans Laboratuvarının sorumluluğunda- dır. l Şüpheli vakalar bulunduğunuz şehrin İl SağlıkMüdürlüğü’ne bildirilmelidir. l Üst solunumyolu enfeksiyonu bulguları (ateş, öksürük, aksırık, nefes darlığı vb) bulunan vakalarda “Yeni Koronavirüs” (COVID-19) enfeksiyonu göz önünde bulundu- rulmalıdır. l Hastalığın kişiye bulaştıktan sonra bulguların ortaya çıkması 14 güne kadar uzayabilmektedir. Korunma l Ateş ve öksürüğü olanlarla 1 metreden yakın temastan kaçınıl- malı, mümkünse el sıkılmamalıdır. l Eller sık sık sabun ile yıkanmalı veya en az %60 alkol bazlı dezen- fektan ile silinmelidir. l Hapşırma, öksürük sırasında ağız ve burunmendil ile kapatıl- malı, kullanılmışmendil atılmalı- dır. Sonrasında elin yıkanması önemlidir. Mendil olmadığı zaman- larda, ağız ve burun avuç içi yerine el karşı kulağı tutar gibi kıvrılmış kolun dirsek iç kısmı ile kapatılma- lıdır. l Ateş, öksürük ve nefes almada zorluk yaşıyorsanız erken tıbbi yardımalınmalı ve seyahat geçmişi var ise ilgili hekim ile paylaşılmalı- dır. l Halen “Yeni Koronavirüs” vaka- larının yaşandığı bölgelerde canlı hayvanlarla ve hayvanlarla temas eden yüzeylerle doğrudan koru- masız temastan kaçınılmalıdır. l Çiğ veya az pişmiş hayvansal ürünlerin tüketiminden kaçınıl- malıdır. l Yıkanmamış elle ağız, burun ve göze dokunulmamalıdır. l Ateş ve öksürük varsa günlük işler için dışarı veya seyahate çıkılmamalı, evde kalınmalıdır. l Kendinizi hasta hissediyorsanız fiziksel aktiviteden kaçınılmalıdır. Vaka görülen ülkelere gidecek kişilerin yapması gerekenler Yüksek vaka sayısı veya hızlı vaka artışının görüldüğü ülkelere seya- hatler mümkünse ertelenmelidir. Zorunluluk durumlarında seyahat planlayanlar için aşağıdaki uygula- malar önerilir; l Hasta insanlarla temastan kaçı- nılmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı). l Hastaların yoğun olarak bulun- ması nedeniylemümkün ise sağlık merkezlerine gidilmemeli, sağlık kuruluşuna gidilmesi gereken du- rumlarda diğer hastalarla temas en aza indirmelidir. l Gıda güvenliği önerilerine dikkat edilmelidir (çiğ süt ve hayvansal ürünler tüketmemek, çiğ tüketile- cek sebze vemeyveleri iyice yıka- yarak tüketmek gibi). l Yabani ve evcil hayvanlar (canlı veya ölü) ile temastan kaçınılmalı- dır. l El hijyenine dikkat edilmelidir, sık aralıklar ile temizlenmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanıl- malıdır. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. l Öksürme veya hapşırma sıra- sında burun ve ağızın tek kulla- nımlık kâğıt mendil ile kapatılması, kâğıt mendilin bulunmadığı du- rumlarda ise dirsek içinin kullanıl- masına dikkat edilmesi çevreye hastalık etkenin bulaşmasını azaltmada etkilidir. l Özellikle solunumenfeksiyon bulguları (ateş, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırma, ök- sürme, boğaz ağrısı gibi) varlı- ğında, öksürük ve hapşırma sırasında yukarıda belirtilen uygu- lamalara dikkat edilmesi, ellerin sık olarak yıkanması, hasta kişile- rinmümkünse kalabalık yerlere girmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnun kapatıl- ması, mümkünse tıbbi maske kul- lanılması önerilmektedir. Hasta olmayan kişilerinmaske takma- sına gerek yoktur. Yolculuk dönüşü 14 gün içinde ateş, öksürük, solunumsıkıntısı geli- şirse sağlık kuruluşuna başvur- maları ve seyahat öyküsünü bildirmeleri gerekmektedir. TFF Sağlık Kurulu’ndan koronavirüs bilgilendirmesi 160