TamSaha 182. Sayı / Ocak 2020

48 49 Eleme turları tamamlandıktan sonra Temmuz ayında yapılacak turnuvada mücadele edecek takımlar ortaya çıkmıştı: SSCB, Fransa, Yugoslavya ve Çekoslo- vakya. Bu dörtlüden Fransa’nın turnuvaya ev sahipliği yapması kararlaştırılırken, çekilen kura sonucunda yarı final eşleşmeleri de Fransa-Yugoslavya ve SSCB- Çekoslovakya şeklinde oldu. 6 Temmuz 1960’ta Paris’in Parc des Princes Stadı’nda toplanan yaklaşık 26 bin kişi hemAvrupa Şampiyonası tarihinin ilk hemde turnuva tarihinin belki de en he- yecan verici maçına tanıklık edecekti. 1958 Dünya Kupası’nda altı maçta 23 gol atıp kupanın en golcü takımı olan, Avrupa Şampi- yonası’nın eleme turlarında oyna- dığı dört maçtaysa rakip fileleri tam 17 kere havalandıran Fransız- lar tabiî ki müthiş hücum güçlerine güveniyordu ama gol yollarındaki en önemli silahları Just Fontaine ile Raymond Ko- pa’nın sakatlıkları nedeniyle tur- nuvaya gelememeleri canlarını fazlasıyla sıkmaktaydı. 11. daki- kada Galic’in Yugoslavya’yı 1-0 öne geçiren golü geldiğinde Fran- sızlar endişelerinin hiç de boşuna olmadığını görüyorlardı ama hemen bir dakika sonrasında Vincent skora dengeyi getiriyor ve devrenin sonlarında da Heutte’le gelen gol, Fransızları soyunma odasına 2-1 önde götürüyordu. İkinci yarı başladıktan sekiz dakika sonra MaryanWisnieski Fransızları 3-1’lik üstünlüğe ta- şıdı. İki dakika geçmeden Yugos- lavlar Ante Zanetic ile farkı bire indirseler de 62’de Heutte takı- mını yeniden iki farklı üstünlüğe taşıdı. Fransızlar artık galibiyetten emindi. Ancak ne olduysa 75. ve 79. daki- kalar arasında oldu. Yugoslavlar önce 75’te Tomislav Knez ile skoru 4-3’e getirdi. Ardından Drazen Jerkovic 78 ve 79’da üst üste iki Yugoslav hücumunda da bitirici vuruşu yapan isim oldu ve Yugos- lavya kaşla göz arasında 5-4 öne geçiverdi. Fransızlar kalan on dakikalık süre içerisinde bu beş dakikalık şokun etkisini üzerle- rinden atamayınca da skor daha fazla değişmedi ve bumüthiş gol düellosundan galip ayrılan Yugos- lavlar, tarihin ilk Avrupa Şampi- yonası finaline adlarını yazdırdı. Diğer yarı final mücadelesindeyse SSCB ile Çekoslovakya, Marsil- ya’nın Velodrome Stadı’nda karşı karşıya geliyordu. Maçın gene- linde Çekler daha etkili bir futbol ortaya koymuş gibi gözüktüyse de kontrataklarda hayli etkili olan SSCB, 34 ve 56. dakikalarda Valentin Ivanov’un attığı gollerle rakibinin gardını düşürecekti. 66. dakikadaysa Viktor Ponedel- nik son sözü söyledi ve SSCB, Yu- goslavya’nın finaldeki rakibi oldu. Finalin bir gün öncesinde, yarı finalinmağlupları Fransa ve Çe- koslovakya, üçüncülükmücade- lesi için Marsilya’da karşı karşıya geldi. Just Fontaine ile Raymond Kopa’nın yokluğu ve yarı finalde Yugoslavya karşısında 4-2 önde götürülenmaçın beş dakika içinde yenen üç golle 5-4 kaybe- dilmesi, Fransızları hemfiziksel hemde zihinsel olarak büyük bir çöküntüye sürüklemişti. Çekoslo- vakya da SSCB karşısında büyük bölümünde üstün oynadığı bir maçı açık farkla kaybetmenin üzüntüsünü yaşıyordu belki ama yine de bu maça rakiplerinden daha fazla motive ol- muşlardı. Fransızların maç havasından çoktan çıktığı, Velodrome Stadı’nın tribünlerine sadece 9 bin yandaş çekmiş olmalarından da kolayca anlaşılıyordu. Zaten teknik direktör Albert Batteaux da o güne kadar pek fazla şans vermediği beş fut- bolcuyu sahaya sürerek bir bakıma yedek ağır- lıklı bir kadro çıkarmıştı. Bu şartlar altında oyun düşük bir tempo altında ve genelde Çeklerin kontrolünde geçti. Golsüz biten ilk yarının ardındanmaçın 58. da- kikasında Bubernik sessizliği bozan isim oldu ve takımını 1-0 öne taşıdı. Ancak skordaki değişiklikmaçın temposuna pek yansımamıştı. Aynı rahvan tempoda devam edenmaçın sonlarında Çekler Pavlovic’le bir gol daha buldu ve 2-0’lık galibiyetle Avrupa üçüncülüğü unvanına hak kazandı. 10 Temmuz 1960 tarihinde Paris’te oynanan final maçı, bir bakıma dört yıl önceki olimpiyat oyunları finalinin de bir rövanşı niteliğin- deydi. Dört sene önceki finalde SSCB, Yugoslavya’yı 1-0mağlup edip altınmadalyaya uzanmayı bilmişti. Maç başlamadan önce göze batan diğer bir noktaysa, tribünlerde hepi topu 18 bin kişinin toplanmasıydı. Böylelikle bu ilk Avrupa Şampiyonası finali aynı zamanda şampiyonanın bugüne kadarki en düşük sayıda seyircili finali olacaktı. Her iki takımın da maça, kendile- rini bumaça getiren oyunlarını oynayarak başladıkları söylene- bilir. Yugoslavlar kazanmanın yolunun gol atmaktan geçtiğinin bilinciyle saldırıyor, Sovyetlerin kalecisi Yashin ise Yugoslav forvetleriyle karşı karşıya kaldığı hemen her pozisyondan alnının akıyla çıkıyor ve takımının maçtan kopmamasını sağlıyordu. Lâkin dakikalar 43’ü gösterirken Milan Galic, Yashin’inmağlup edilebileceğini gösterdi ve Yugoslavlar devreyi 1-0’lık üstünlükle tamamladı. Sovyet takımı ikinci yarıya, geride olmanın da etkisiyle kabuğundan çıkarak başladı ve iki dakika içinde Metreveli ile de golü buldu. Bu golün getirdiği moralle de SSCB hızını hiç kesmedi. İkinci yarının büyük bölümü Yugoslav kalesi önünde Sovyet baskısıyla geçti. Fakat bu baskı 90 dakika doldu- ğunda galibiyet golünü getirecek verimliliği gösterememişti. Arthur Ellis’in ikinci yarının sonunda çal- dığı düdük, maçın galibini değil, 30 dakikalık uzatma bölümüne geçildiğini ilân ediyordu. Uzatmalarda Sovyetle- rin fizik kondisyonunun ne denli üst düzeyde olduğu kendini iyiden iyiye belli etmeye başlamıştı. Yugoslavlar gitgide oyundan düşmekte, Sovyetlerin baskısıysa aynı ölçüde artmaktaydı. Baskı nihayet 113. dakikada sonuç getirdi ve Pone- delnik, Meshki’nin sol kanattan yaptığı ortayı ağlara göndererek SSCB’yi 2-1 öne geçirdi. Yugoslavlar kalan yedi dakika içinde bu skorun altından kalkamayacak kadar çok yorulmuştu. Sonuçta SSCB karşılaş- madan 2-1’lik galibi- yetle ayrıldı ve ilk Av- rupa şampiyonu olarak adını tarihe yazdırdı. 1960: İlk ŞampiyonSovyetler Birliği 1960’ta düzenlenen ilk Avrupa Şampiyonası’nda finali SSCB ile Yugoslavaya oynamış, gülen taraf 2-1’lik skorla Sovyetler olmuştu