TamSaha 181. Sayı / Aralık 2019

Peru, hiçbir zaman futbol dünyasının önde gelen ülkelerinden biri olma- mıştı belki ama 1970’lerde kendi tarihlerinin en parlak günlerini de yaşamışlardı. 1970 ve 1978 Dünya Kupalarında son sekiz takım arasına kalma başarısı gösteren Peru, bu iki turnuvanın arasında da 1975 yılındaki Copa America’da şampiyonluğa ulaşarak tarihinde ilk kez Güney Amerika’nın zirvesine çıkmanın mutluluğunu yaşamıştı. Sonrasın- daysa Peru, yıllar yılı uluslararası düzeyde kendisini bir türlü göstere- miyordu. 36 yıla uzanan Dünya Kupası hasreti, 2018’de Rusya’da düzenlenen turnuvaya katılmalarıyla son bulsa da burada ilk turdan ötesine gidemeyeceklerdi. Copa Ameri- ca’daysa 1975’ten sonra dört defa son dörde kalsalar da final görememiş- lerdi. Evet, son yıllarda bir toparlanma içinde oldukları aşikârdı ama 10 ta- kımlı CONMEBOL’ün sekizinci, doku- zuncu sıralarına kadar geriledikten sonra bu toparlanmayla en fazla beşinci, altıncı sıraya çıktıkları söylenebilirdi. Dolayısıyla 2019’da Brezilya’da düzenlenen Copa Ameri- ca’da Peru’nun fazla ilerleyebilece- ğine de ihtimal verilmiyordu. Kaldı ki, 2018 Dünya Kupası’na katıl- malarını sağlayan kadro da miadını doldurmak üzereydi. Bu kadronun en skorer isimleri Jose Paulo Guerrero ile Jefferson Farfan’dı ki iki oyuncu da 1984 doğumluydu ve Cahit Sıtkı’nın aritmetiğine göre de çoktan yolu yarılamış vaziyettelerdi. Peru, Copa America’nın ilk turundaysa Brezilya, Venezüella ve Bolivya ile eşleşmişti. Üç gruptan ikisinin üçüncülerinin de çeyrek finale kaldığı, Bolivya’nın da şu an Güney Amerika’nın en zayıf takımı olduğu düşünüldüğünde aslında Peru’nun çeyrek finale kalması bek- lenmekteydi fakat daha fazlasını yap- maları da eldeki malzeme nedeniyle imkânsıza yakındı. Zaten Peru, ilk maçında Venezüella ile golsüz bera- bere kaldıktan sonra ikinci maçında Bolivya’yı 1-0 yenik duruma düşme- sine rağmen 3-1 mağlup edince de çeyrek final vizesini kapıyordu. Fakat gruptaki sonmaçta, ev sahibi Brezilya önünde alınan 5-0’lıkmağlubiyet, Peru’nun daha fazlasını yapamayaca- ğına dair son derece etkili bir kanıt niteliğindeydi. Peru, çeyrek finaldeyse Uruguay ile eşleşmişti. Edinson Cavani ve Luis Suarez gibi etkili gol ayaklarına sahip olan Uruguay, her zaman olduğu gibi Brezilya ve Arjantin’le beraber bu ku- panın doğal şampiyonluk adayıydı ve maç öncesinde merak edilen tek konu da Uruguay’ın, Peru’yu yenip yenme- yeceği değil, kaç golle yenip eleyece- ğiydi. Ne var ki Peru savunması beklentileri fazlasıyla aşan bir perfor- mans ortaya koyunca Suarez de Cavani de suskun kalıyor ve 90 daki- kada “gol” sesinin çıkmamasının ardından da iş penaltı atışlarına kalıyordu. Burada da Peru beşte beş yaparken Uruguay adına Suarez karavana atınca yarı finale kalan taraf Peru oluyordu. Peru’nun yarı finaldeki rakibiyse, 2015 ve 2016’da düzenlenen son iki turnu- vayı peş peşe kazanan Şili’ydi. Bu defa ortaya çıkacak sonuçsa çok daha şaşırtıcı olacaktı. Zira Peru, Uruguay maçındaki gibi ultra defansif bir anlayışla sahada yer almaktansa bu kez atak da yapabildiğini gösteri- yor ve 21. dakikada da Luis Advin- cula’nın sağ kanattan yaptığı ortaya arka direkte Edison Flores’in kafayı vurup ağları havalandırmasıyla 1-0’lık üstünlüğü yakalıyordu. Bu ka- darıyla da yetinmeyen İnkalar, 38. da- kikada da geliştirdikleri kontratakta Andre Carillo’nun on sekizin sağ yan çizgisi üzerinde Şili kalecisi Gabriel Arias’ı çalımlayıp içeri çevirdiği topu Yoshimar Yotun’un filelere gönder- mesiyle farkı ikiye çıkartıyordu. Bunun ardından Şili’nin oyun disipli- nini de kaybetmesiyle iyice rahatla- yan Peru, 90. dakikada da Guerroro ile rakibine son darbeyi indirecek ve 3-0’lık galibiyetle 44 yıllık bir aranın ardından Copa America’da finale yükselecekti. Finaldeyse “Perumasalı” artık son bulacaktı. Zira İnkaların karşısında, ilk tur gruplarında ağır bir mağlubiyet aldıkları ev sahibi Brezilya vardı. Peru, güçlü rakibine karşı bu kez biraz daha fazla direnç gösterirken 15. dakikada Everton’un golüyle geriye düşmesine karşın 44’te Guerrero’nun penaltısıyla eşitliği yakalamıştı. Fakat ilk yarının duraklama dakikalarında Gabriel Jesus, Brezilya’yı yeniden öne geçi- rince Peru’nun gardı düşecek, maçın sonunda Richarlison’dan gelen pe- naltı golüyle de 3-1’lik galibiyete ve kupaya uzanan taraf Brezilya olacaktı. Peru’dan beklenmedik final Güney Amerika Futbolu Mısır, Afrika Uluslar Kupası’nı yedi defayla en çok kazanan takımdı. Ay- rıca Kuzey Afrika ülkesi, daha evvel bu turnuvaya dört defa ev sahipliği yapmış ve bunların üçünde zirveye çıkmayı bilmişti. Dolayısıyla 2019 Af- rika Uluslar Kupası’nın ev sahipliği- nin 2018 sonunda Kamerun’dan alınıp Mısır’a verilmesinin ardından Mısır, bir anda turnuvanın 1 numaralı şampiyonluk adayı haline gelmişti. Özellikle son iki sezondur hemPre- mier Lig’de hemde Şampiyonlar Ligi’nde attığı goller ve takımı Liver- pool’a kazandırdığı başarılarla belki de en istimüzerindeki Afrikalı fut- bolcu konumundaki Muhammed Sa- lah’ın da Mısırlı olması, Mısır’ın favoriliğini katmerli hale getirmek- teydi.Ev sahibi ekip, turnuvanın ilk turunda Demokratik Kongo Cumhu- riyeti, Zimbabve ve Uganda ile bir- likte yer aldığı grupta oynadığı üç maçı da gol yemeden kazanırken zorlanmadan son 16’ya kalıyor ve turnuva öncesinde kendisini mutlak favori görenlerin ne denli haklı ol- duklarını da bir bakıma ispatlıyordu. Ne var ki ikinci turda Mısır, hiç de he- sapta olmayan bir mağlubiyetle karşı karşıya kalacaktı. Güney Afrika ile eşleşen Mısır, maç boyunca rakibinin savunmasını aşmakta zorlanıyor, bu da yetmezmiş gibi bitime beş dakika kala gelişen Güney Afrika kontrata- ğında da Lebo Mothiba’nın pasında Mısır ceza alanına girenThembinkosi Lorch, kalecinin yanından plasesini yaparak fileleri havalandırıyordu. Böylece Mısır, 1-0’lıkmağlubiyetle daha çeyrek finale bile çıkamadan, şampiyon olması beklenen turnuva- nın dışında kalıyordu. Mısır’ın ulaşamadığı çeyrek final mertebesine Madagaskar gibi o ana dek Afrika futbolunda hiçbir izi ol- mayan bir takımın erişmesiyse, turnuvada yaşanan diğer büyük sürprizdi. Ada ülkesi, bu turnuvaya daha önce hiç katılmamıştı. Hatta takım olarak kendilerini uluslararası alanda göstermelerini geçelim, bi- reysel olarak da bugüne dek uluslar- arası şöhret sahibi herhangi bir futbolcu dahi yetiştirememişlerdi. Madagaskar, turnuvaya gelirken ele- melerde Ekvator Ginesi’yle Sudan’ı geride bırakmıştı ki bu iki takımın da Afrika futbolunda pek bir ağırlıkları olmadığı düşünüldüğünde, Mada- gaskar’ın adı sürpriz adayı ekiplerin arasında da geçmiyordu. Madagaskar, ilk tur gruplarında son şampiyon Nijerya’nın yanı sıra Gine ve Burundi’ye rakip olurken, ilkma- çında Gine ile karşılaşıyor ve bir ara 2-1 öne geçtiği müsabakadan 2-2’lik beraberlikle ayrılarak ilk sürpriz emaresini gösteriyordu. İkinci ma- çında da Burundi’yi 1-0mağlup et- meyi başaran Madagaskar, hemen hemen son 16’yı garantilemişti. Ancakmütevazı ekip bu kadarıyla da yetinmiyor ve sonmaçında da Nijer- ya’yı 2-0 devirerek grubunu ilk sı- rada tamamlıyordu. Aslında bu bile başlı başına büyük bir sürprizdi. Gel- gelelimMadagaskar bu kadarıyla da yetinmeyecekti. İkinci turda Demokratik Kongo Cumhuriyeti ile eşleşen Madagaskar, iki kez öne geçtiği maçın normal süresinde rakibiyle 2-2 berabere kalsa da penaltılarda 4-2’lik üstün- lük kurarak adını çeyrek finale de yazdırıyordu. Madagaskar’ın bu müthiş serüveniyse çeyrek finalde Tunus’a karşı 3-0mağlup olmasıyla son bulacaktı fakat onlar çoktan turnuvanın en renkli takımı olmuş, hatta tümdünyada 2019’un en önemli futbol sürprizlerinden birine imzalarını atmışlardı bile. Mısır’ın düşüşü, Madagaskar’ın çıkışı Afrika Futbolu 82 83