Basic HTML Version
70
TamSaha
Avrupa m› Amerika m›?
Uluslararas› bir turnuva dü-
zenlemek, 1904 y›l›nda kurul-
du¤u andan itibaren FIFA yö-
neticilerinin gündeminde olan
bir fikirdi. Fakat bu plan› haya-
ta geçirecek deste¤i bulmak
için 1. Dünya Savafl›’n›n so-
nuçlanmas› ve ülkelerin savafl
sonras› düzenini tekrar oturt-
mas› gerekecekti. 1924 Olim-
piyat›’nda Uruguay-‹sviçre fi-
nalinin tam 40 bin izleyiciyi
tribünlere doldurmas›, FIFA
ad›na bu yolda olumlu bir iflaretti.
Nihayet 1927’ye gelindi¤inde ilk
Dünya Kupas›’n›n 1930 y›l›nda ya-
p›lmas›na karar verilecekti. Ne var ki
turnuvaya hangi ülkelerin kat›laca-
¤›ndan daha önemli bir soru vard›;
maçlar nerede oynanacakt›?
FIFA ilk Dünya Kupas› karar›n› aç›k-
lad›ktan sonra ev sahipli¤i için kolla-
r› s›vayan ülkeler ‹talya, Macaristan,
Hollanda, ‹spanya, ‹sveç ve Urugu-
ay oldu. ‹lk bak›flta turnuvan›n Avru-
pa’da düzenlenece¤i neredeyse ke-
sin gibiydi. Zira Uruguay uzakl›¤›
sebebiyle hiç cazip gelmiyordu. Fa-
kat dünya günden güne bir ekono-
mik krize sürükleniyordu ve 1929
y›l›nda ABD borsas› tam anlam›yla
çökerek “Büyük Buhran”› simgesel
olarak bafllatacakt›. Bu durum, dün-
ya savafl›ndan k›sa süre önce yor-
gunlukla ç›km›fl olan Avrupa k›tas›-
n›n bu kez bir Dünya Kupas› düzen-
leme hayallerini ciddi biçimde en-
gelliyordu.
Öte yandan dünya savafl›nda rakip-
leri kadar yara almam›fl ve henüz
Büyük Buhran’dan ciddi flekilde et-
kilenecek derecede sanayilefleme-
mifl bir Uruguay vard›. 1930, Urugu-
ay’›n özgürlük ilân›n›n 100. y›ldö-
nümü olacakt› ve bunun için ciddi
bir bütçe ayr›lm›flt›. Dolay›s›yla kat›-
l›mc› ülkelerin yolculuk ve konakla-
ma dâhil tüm masraflar›n› karfl›la-
mak, turnuvadan elde edilecek kâr›
paylafl›rken zarar durumunda bunu
tek bafl›na üstlenmek, son olarak ye-
ni bir stadyum infla etmek gibi vaat-
ler, Uruguay’› FIFA’n›n gözünde en
iddial› ülke haline getirmiflti. Nite-
kim ekonomik kriz dolay›s›yla di¤er
tüm aday ülkeler yar›fltan çekildi ve
ilk Dünya Kupas›’n› düzenleme hak-
k› Uruguay’›n oldu.
83 y›l öncesinin flartlar› düflünüldü-
¤ünde ilk turnuvan›n günümüze na-
zaran komik olaylara sahne oldu¤u
söylenebilir. Öyle ki, bafllama düdü-
¤üne iki ay kalm›flken kat›l›mc› ülke-
ler aras›nda yedi Güney Amerikal›-
n›n yan› s›ra
Meksika ve
ABD vard› fa-
kat
Avru-
pa’dan kimse
yoktu.
Zira
maç takvimi-
nin yan› s›ra
uzun
gemi
yolculuklar › ,
oyuncu l a r › n
neredeyse üç
ay boyunca
kulüplerinden
uzak kalmas›
demekti. Ni-
hayet Yugos-
lavya ilk ad›m›
att› ve onu takiben Fransa, Belçika
ve Romanya tak›mlar›ndan oluflan
bir kafile, ortak bir gemiye binerek
Uruguay’›n yolunu tuttu! Futbol tari-
hinin belki de en ilginç yolculu¤un-
da bu üç ülkeye elinde “Zafer Tanr›-
ças›” tasar›ml› kupa ile Jules Rimet
de efllik ediyordu. Kafile, haz›r yol
üstündeyken Rio’da durup Brezilya
Millî Tak›m›’n› gemiye ald›ktan ve
Santos’ta mola verip muz ve porta-
kal depolad›ktan sonra nihayet Uru-
guay’a vard›. ‹lk Dünya Kupas›, güç
de olsa bafllamaya haz›rd›.
erkezinde afl›r› s›cak iklim bulunan 2022 Dünya Kupas› çekiflme-
leri, geçti¤imiz yaz FIFA ‹cra Kurulu’ndan bir yetkilinin turnuvay›
Katar’a vermenin hata oldu¤unu kabul etmesiyle belki de son nok-
taya ulaflt›. Zira daha önce hiçbir ev sahibi, bafllama düdü¤ünün
çalmas›na henüz 8.5 y›l varken bu kadar soru iflaretine sebep ol-
mam›flt›. Asl›nda Dünya Kupas›’na dair yer tart›flmalar›, ilk turnu-
van›n yap›l›fl y›l› olan 1930’a kadar gidiyor. Amerika ve Avrupa
aras›nda sürekli gidip gelen ev sahipli¤i yar›fl›, 1978’le beraber ye-
rini nispeten politik bir düzleme b›rak›rken ekonomik koflullar da
gittikçe önem kazan›yor. Nitekim 1994’le h›z kazanan ticarîleflme
ad›mlar›, her geçen y›l daha da küresel kararlar› beraberinde geti-
riyor. Ev sahibi ülkelerle simgeleflen tüm bu k›r›lma noktalar›, bel-
ki Katar kadar olmasa bile ciddi tart›flmalar› su yüzüne ç›karm›flt›.
2022 Dünya Kupas›’n›
düzenleme hakk› Katar’a
verildi¤inden bu yana
tart›flmalar›n arkas›
kesilmiyor. Kelebe¤in
kanat ç›rp›fl›ndan do¤acak
bir esintinin serinli¤ine
muhtaç olan ve klimaya
ba¤›ml› yaflayan ülkede
turnuvan›n Ocak ay›na
al›nmas› gündeme gelince
herkesin tepkisi farkl›
oldu. Ancak bu, kupa
tarihinin yer odakl› ilk
tart›flmas› de¤il.
Tart›fl›lan ev sahipleri
Mustafa Akkaya
M
TamSaha
71
Katar muhteflem tesislerle 2022 Dünya
Kupas›’na haz›rlansa da iklim etkileri nedeniyle
tart›flma konusu olmaktan kurtulam›yor.
Fransa, Belçika ve Romanya tak›mlar›, Uruguay’daki 1930 Dünya
Kupas›’na ayn› gemide uzun bir yolculuk yaparak ulaflm›flt›.