Ziraat Türkiye Kupası Finali 2025

Anadolu’nun ihtilâlcisi Trabzonspor Tarihi ürkiye İ dman Cemiyetleri İ ttifakı’nın kurulması ve Türk sporunun bu ilk örgütünün tümAnadolu’ya yayılması, Trabzon’da da etkisini göstermi ş ti. Bu etki sonucu yeni yeni kulüpler kurulmaya ba ş landı. İ dmanoca ğ ı, İ dmangücü, Necmiati’den sonra Trabzon Lisesi bünyesinde Lise adını ta ş ıyan yeni bir kulübün kurulmasıy- la kulüp sayısı dört olmu ş tu. 1923 yılından sonra Trabzon’da İ dmanoca ğ ı ve İ dmangücü arasında büyük bir rekabet ba ş lamı ş tı. Bu öyle bir rekabetti ki, Trabzon sanki Ocaklılar, Güçlüler diye ikiye ayrılmı ş tı. Trabzon’da futbolun bu iki takım ara- sındaki rekabetten yüceldi ğ i söylene- bilir. Rekabet zamanla öylesine büyük boyutlara vardı ki, Trabzon’un Türkiye liglerinde geç temsil edilmesine bile sebep oldu. Ne var ki iki kulüp arasın- daki çeki ş menin, ş ehrin futbolundaki kaliteyi de her geçen gün artıran bir faktör oldu ğ u da göz ardı edilemez. 1923’te Trabzon’da ilk resmî lig maçla- rı oynanmaya ba ş landı. İ lk sezon İ dmanoca ğ ı ş ampiyon olmu ş tu. Bunu 1923-24, 1924-25 sezonlarında Lise takımının arka arkaya ş ampiyonluk- ları izledi. 1925’te yine İ dmanoca ğ ı ş ampiyonlu ğ u elde etti. İ dmanoca ğ ı ile İ dmangücü arasındaki büyük rekabet 1930’dan sonra had safhaya ula ş tı. 1929-30’dan sonra be ş kez arka arkaya İ dmanoca ğ ı’nın ş ampi- yon olmasının ardından 1934-35 sezonundan itibaren İ dmangücü takı- mı tam yedi yıl arka arkaya ş ampiyon olarak bu iki takım arasındaki rekabeti büsbütün alevlendirmi ş ti. Bu arada Trabzon’da yeni kulüpler de kuruluyordu. 1938’de Do ğ an Gençlik, 1941’de Akçaabat Gençlik, 1950’de Sürmene’de kurulan Sürmene Gençlik, 1952’de aynı ilçede kurulan Zafer Gençlik, 1953’te kurulan Yolspor ve 1955’te kurulan Yalıspor bu takımların ba ş ında geliyordu. 1930’larda ba ş layan İ dmanoca ğ ı- İ dmangücü rekabeti hiç aralıksız 1960’lı yıllarda olanca ş iddetiyle devam ediyordu. En kötü sezonlarda bile rekabetlerinden hiçbir ş ey kaybetmiyorlardı. Aslında bu büyük rekabetten en kârlı Trabzon futbolu çıkıyordu. Öncelikle ş ehirde futbol tutkusu körüklenmi ş ti. Bu büyük rekabetten do ğ an büyük iddia Trabzon’dan büyük yıldızların çıkmasını sa ğ lamı ş tı. Ancak, Trabzon insanının alın yazısı olan gurbetçilik 1930’lu yıllarda Trabzon’daki futbol yıldızlarının kaderine de tesir etmi ş ti. Pek ço ğ u yüksek ö ğ renim u ğ runa ana kucaklarını, baba ocaklarını terk etmek zorunda kaldılar. Gittikleri İ stanbul ve Ankara’da sürdürdükleri futbol ya ş am- larında gerçekten büyük yıldız oldular. Hasan Polat ve karde ş i Ali Polat Ankara Gençlerbirli ğ i’nde, Selim Satıro ğ lu, Ahmet Karlıklı Galatasaray’da, Taka Naci, Zekeriya Bali Fenerbahçe’de, Nazmi Bilge Be ş ikta ş ’ta yıldız futbolcu oluverdiler. 1962-63 sezonunda her ilde bir ş ehir takımı kurulması öngörülmü ş tü. Zamanın Futbol Federasyonu Ba ş kanı Orhan Ş eref Apak, Türkiye liglerini güç- lendirmek ve tüm yurda yaymak ama- cıyla bir seferberlik ba ş latmı ş tı. Her ilde bir futbol takımı kurup Türkiye liglerin- de yer alması seferberli ğ i büyük bir hızla devam ediyordu. Trabzon elbette ki bunun dı ş ında kalamazdı. Yalnız bir ş ehir kulübü kurulmasının en zor oldu- ğ u illerin ba ş ında ku ş kusuz Trabzon gelmekteydi. İ dmanoca ğ ı- İ dmangücü rekabeti Trabzon futboluna öylesine hâkimdi ki, bu iki kulübün bir çatı altın- da toplanmasına imkân yoktu. Nitekim böyle bir giri ş imde bulunmak isteyen bir avuç idealistin daha ilk çalı ş mala- rında bunun imkânsız oldu ğ u gerçe ğ i bir kez daha anla ş ılmı ş tı. Tüm Trabzonlular, Trabzonspor adıyla bir kulübün kurulmasını yürekten arzuluyor, ancak bu i ş i bir türlü gerçek- le ş tirememenin ezikli ğ ini ya ş ıyorlardı. Yetkililerin de araya girmesi, sonucu pek de ğ i ş tirmiyordu. Ocaklılar da Güçlüler de yeni kurulacak kulüpte kendi isimlerinin, hatta renklerinin hâkim olmasını istiyorlardı ve bu konu- da en ufak bir fedakârlıkta bulunmu- yorlardı. Her gün, her ak ş am toplantı üstüne toplantı yapılıyordu. Bazen tam bir anla ş ma zemini ortaya çıkıyor ama yine en ufak bir ayrıntı her ş eyi berbat ediyordu. Öte yandan Futbol Federasyonu’nun il kulüpleri için tanıdı ğ ı sürenin de sonu yakla ş ıyordu. 21 Haziran 1966 tarihinde İ dmanoca ğ ı; Martıspor ve Yıldızspor’un da katılımıy- la sarı-kırmızı renkler altında Türkiye 2. Ligi’ne alındı. Ancak resmî bir yazı, süresi içinde ilgili yere tebli ğ edilmedi ğ i için İ dmanoca ğ ı’nın 2. Lig’de oynaması durduruldu. Bu tarihten yakla ş ık 1 ay sonra 20 Temmuz 1966’da bu kez İ dmangücü, Karadenizgücü, Martıspor ve Yolspor’un katılmasıyla Trabzonspor kırmızı-beyaz renklerle kuruldu. Ne var ki İ dmanoca ğ ı buna kar ş ı çıktı. Danı ş tay’da açtı ğ ı davayla yürütmeyi durdurma kararı alınınca ortalık yine karı ş tı. Trabzon’daki gergin durum üzerine araya zamanın Beden Terbiyesi Genel Müdürü Ulvi Yenal girdi. Ulvi Yenal, İ dmanoca ğ ı ve İ dmangücü’nün birle ş memeleri hâlinde iki kulübün de Türkiye 2. Ligi’ne alınmayaca ğ ını bildir- di. Bu durum Trabzon’da ve her iki kulüp çevresinde “ ş ok” etkisi yapmı ş tı. Birle ş meleri büyük sorun olan bu iki kulübün, birle ş memeleri hâlinde Trabzon, Türkiye liglerinde temsil edilemeyecekti. Geceli gündüzlü yapılan ve büyük tartı ş malara neden olan toplantılar sonunda 2 A ğ ustos 1967 günü İ dmanoca ğ ı ile İ dmangücü birle ş mesi gerçekle ş ti ve Trabzonspor; İ dmanoca ğ ı, İ dmangücü, Karadenizgücü ve Martıspor’un birle ş mesiyle ortaya çıktı. Bütün resmî i ş lemler tamamlandıktan sonra sıra gelmi ş ti Trabzonspor’un renklerine. Renk bulmak öyle kolay olmadı. Trabzon’da uzun yıllar süren İ dmanoca ğ ı- İ dmangücü rekabetinde sarı-kırmızı ve ye ş il-beyaz renkler hâkimdi. Trabzonspor’un renkleri bu renklerin dı ş ında olmalıydı. Trabzon’u ve Karadeniz’i simgeleyen renkler aranıyordu. Bu konuda yarı ş ma açılması da gündeme geldi, ancak sonra vazgeçildi. Dönemin Federasyon Ba ş kanı Orhan Ş eref Apak sorunu çöz- meye çalı ş ırken Beden Terbiyesi Genel Müdürü Ulvi Yenal’ın makamında topla- nan taraflar iki kulübün renklerinden farklı bir rengin seçilmesi üzerinde yo ğ un tartı ş malar gerçekle ş tirdi. Ya ş anan geli ş me üzerine sabrı ta ş an Yenal iki kulübün temsilcilerinden birer renk seçmesini talep etti. Böylelikle İ dmanoca ğ ı grubu “koyu bordo”, İ dmangücü ise “açık mavi” üzerinde görü ş bildirdi. Sonuçta Trabzonspor’u kuran iki köklü kulüp, renk konusunu “bordo-mavi” diye karara ba ğ ladı. Sonrası ba ş lı ba ş ına bir destan. 1974’te o günkü adıyla 1. Lig olan bugünün Süper Lig’ine adım atan Trabzonspor, ikinci sezonunda ş ampiyonlukla tanı ş tı. Bu ba ş arısını altı kez daha tekrarlayan bordo-mavili takım, ligimizde İ stanbul takımları dı ş ında ş ampiyonlu ğ u bulu- nan iki takımdan biri ünvanını ta ş ıyor. Bordo-mavili takımın müzesinde ayrıca dokuz Türkiye Kupası, be ş i üst üste olmak üzere yedi Cumhurba ş kanlı ğ ı Kupası, üç Süper Kupa ve be ş Ba ş bakanlık Kupası bulunuyor. 18 19 Trabzon’da ilk resmî futbol maçları 1923’te oynanmaya ba ş lar. O yıllardan itibaren ba ş layan İ dmanoca ğ ı- İ dmangücü rekabeti Trabzonspor’un do ğ u ş unu geciktirse de ş ehirdeki futbolun sa ğ lıklı bir biçimde geli ş mesini sa ğ lar. 1967’deki birle ş meyle kurulan Trabzonspor, 1974’te yükseldi ğ i o zamanki adıyla 1. Lig’de tam 7 ş ampiyonluk elde eder ve Türk futbolunun dört büyü ğ ünden biri olur. T Trabzonspor’un lige çıktıktan sonra arka arkaya ş ampiyonluklar ya ş ayıp kupalara ambargo koyan kadrosu... Kadrodaki oyuncuların tamamına yakınının ş ehrin çocukları olması da çok dikkat çekici bir durum... Ş ampiyonlukları Türkiye Ligi (1959-...) 7 defa Kupaları Kıbrıs Barı ş Kupası (1974) 1 defa Türkiye Kupası (1963-...) 9 defa Ba ş bakanlık Kupası (1965-1998) 5 defa Cumhurba ş kanlı ğ ı Kupası (1965-1998) 7 defa Süper Kupa (2006- ...) 3 defa