İrlanda Cumhuriyeti ile ilki 1966, sonuncusu ise 2014 yılında olmak üzere 13 defa karşı karşıya geldik. Rakibimizi 2 kez yenerken 5 maçı kaybettik, 6 maçtan da beraberlikle ayrıldık. İrlanda Cumhuriyeti ağlarına 15 gol gönderirken kendi kalemizde 27 gol gördük.

Türkiye - İrlanda Maç Kitabı'ndan


Millî Takımımız ile İrlanda Cumhuriyeti arasındaki ilk temas 1966 yılında gerçekleşti. 1960'tan beri düzenlenmekte olan Avrupa Şampiyonası'nın iki defa organize edilmiş finallerine o güne dek katılamamış iki takım EURO 1968 elemelerinde aynı gruba düşmüştü. Grubumuzdaki diğer takımlar İspanya ve Çekoslovakya'ydı. İlk maçımızı 16 Kasım 1966'da Dublin'de İrlanda Cumhuriyeti ile oynadık ve ne yazık ki 2-1 kaybettik. Dalymount Park'taki maçın hakemi Danimarkalı Tage Sörensen'di. Teknik direktörümüz Adnan Süvari sahaya Ali Artuner  - Yılmaz Şen, Talat Özkarslı, Ercan Aktuna, Fehmi Sağınoğlu - Ayhan Elmastaşoğlu, Şeref Has, Nevzat Güzelırmak - Ogün Altıparmak, Fevzi Zemzem ve Faruk Karadoğan'dan oluşan on birini sürmüştü. İrlandalıların giderek artan baskısına uzun süre direnen millîlerimiz, 60. dakikada Frank O'Neill'dan yediği golle 1-0 geriye düşmüş, 74. dakikada ise Andy McEvoy'un golü farkı ikiye çıkarmıştı. Son bölümde tüm hatlarıyla yüklenen ay-yıldızlıların çabası 88. dakikada Ogün Altıparmak'la bir gol getirse de 2-1'lik skor puan almamıza yetmiyordu.

16.11.1966  İrlanda Cumhuriyeti-Türkiye 2-1 EURO 1968 Grup Eleme
22.02.1967 Türkiye-İrlanda Cumhuriyeti 2-1 EURO 1968 Grup Eleme
20.11.1974 Türkiye-İrlanda Cumhuriyeti 1-1 EURO 1976 Grup Eleme
29.10.1975 İrlanda Cumhuriyeti-Türkiye 4-0 EURO 1976 Grup Eleme
13.10.1976 Türkiye-İrlanda Cumhuriyeti 3-3 Özel Maç
05.04.1978 İrlanda Cumhuriyeti-Türkiye 4-2 Özel Maç
27.05.1990 Türkiye-İrlanda Cumhuriyeti 0-0 Özel Maç
17.10.1990 İrlanda Cumhuriyeti-Türkiye 5-0 EURO 1992 Grup Eleme
13.11.1991 Türkiye-İrlanda Cumhuriyeti 1-3 EURO 1992 Grup Eleme
13.11.1999 İrlanda Cumhuriyeti-Türkiye 1-1 EURO 2000 Baraj Maçı
17.11.1999 Türkiye-İrlanda Cumhuriyeti 0-0 EURO 2000 Baraj Maçı
09.09.2003 İrlanda Cumhuriyeti-Türkiye 2-2 Özel Maç
25.05.2014 İrlanda Cumhuriyeti-Türkiye 1-2 Özel Maç

Rövanşı alıyoruz

Avrupa Şampiyonası elemelerindeki ikinci maçında 1 Şubat 1967 günü İspanya ile golsüz berabere kalan Millî Takımımız, gruptaki üçüncü müsabakasında İrlanda Cumhuriyeti'ni Ankara'da ağırladı. 22 Şubat 1967 tarihinde 19 Mayıs Stadı'nda oynanan maçı 2-1 kazanan Millî Takımımız, aynı zamanda eleme grubundaki tek galibiyetini alacaktı.

Teknik direktör Adnan Süvari, Bulgar hakem Dimitar Romantchev'in yönettiği müsabakaya Ali Artuner - Şükrü Birand, Talat Özkarslı, Ercan Aktuna, Fehmi Sağınoğlu - Ayhan Elmastaşoğlu, Şeref Has, Ergün Acuner - Ogün Altıparmak, Abdullah Çevrim ve Faruk Karadoğan'dan kurulu kadroyu çıkarmıştı. Daha 8. dakikada Abdullah Çevrim'in direkten dönen kafa vuruşu galibiyetin habercisi gibiydi. Nitekim 35'te Fehmi Sağınoğlu'nun sol kanattan yaptığı sert ortayı Ayhan Elmastaşoğlu, kaleci Kelly'den önce davranıp bir ayak darbesiyle ağlara yolluyor ve ilk devreyi 1-0 önde tamamlamamızı sağlıyordu. 78. dakikada ise Ankara 19 Mayıs Stadı bir kez daha gol nidasıyla ayağa kalktı. Faruk Karadoğan'ın aut çizgisine kadar inerek yaptığı ortaya gerilerden kopup gelen Ogün Altıparmak kafayı vuruyor ve skoru 2-0 yapıyordu. İrlandalılar 89'da Noel Cantwell'le bir gol bulup skoru 2-1'e getirseler de Millî Takımımız sahadan galibiyet ve 2 puanla ayrılacaktı.

Elimizden kaçırdık

1976 Avrupa Şampiyonası elemelerinde bir kez daha İrlanda Cumhuriyeti ile aynı gruptaydık. Diğer rakiplerimiz ise Sovyetler Birliği ile İsviçre'ydi. Millî Takımımız bir kez daha grubun ilk maçını İrlanda Cumhuriyeti ile oynayacaktı fakat bu defa Dublin'de değil, İzmir Atatürk Stadı'nda. 20 Kasım 1974 günü, Polonyalı hakem Marian Srodecki'nin yönettiği maça teknik direktörümüz Coşkun Özarı takımını Yasin Özdenak - Alpaslan Eratlı, İsmail Arca, Ziya Şengül, Zekeriya Alp - Selçuk Yalçıntaş, Mehmet Türkkan (Osman Arpacıoğlu dk. 80), Engin Verel - Mehmet Oğuz, Cemil Turan, Metin Kurt kadrosuyla çıkarmıştı. Tribündeki 70 bin taraftarı da arkasına alan Millî Takımımız, arka arkaya fırsatlardan yararlanamıyor ve ilk yarı golsüz sona eriyordu. İkinci yarıya da aynı hızla başladık ve 54. dakikada da özlediğimiz golü bulduk. Büyük Mehmet'in (Oğuz) sağdan kullandığı kornerde Tony Dunne topa Cemil Turan'dan önce müdahale etmek isterken ters bir vuruş yapıyor ve kendi kalesini düşürüyordu: 1-0. Ancak sevincimiz uzun sürmeyecekti. 61'inci dakikada Metin Kurt'un ıskasında Don Givens topla buluşup Zekeriya Alp'in boşluğundan içeri giriyor ve Yasin Özdenak'ın sağından topu ağlarımızla buluşturuyordu: 1-1. Bu gol aynı zamanda maçın da skoru olacaktı.

Givens felâketi

1976 Avrupa Şampiyonası elemelerine 1-1'lik İrlanda Cumhuriyeti beraberliğiyle başladıktan sonra üç maç daha oynadık. İsviçre'yi içerde 2-1 yenip, deplasmanda 1-1 berabere kalırken, Sovyetler Birliği deplasmanında 3-0 kaybettik. Gruptaki beşinci maçımızda ise yine İrlanda karşısına çıkıyorduk. 29 Ekim 1975 tarihinde, bir Cumhuriyet Bayramı'nda oynanan maçın adresi Dublin'deki Dalymount Park'tı. Teknik direktörümüz Coşkun Özarı, İspanyol hakem Franco Martinez'in yönettiği maça Yasin Özdenak - Sebahattin Erboğa, Necati Özçağlayan, İsmail Arca, Kadir Özcan, Alpaslan Eratlı - Fatih Terim, Engin Verel - Ali Kemal Denizci, Gökmen Özdenak ve Cemil Turan'dan oluşan oldukça defansif bir kadroyla çıkmıştı. Ancak bu anlayış İrlanda'nın santrforu Don Givens'ı durdurmaya yetmeyecek, o dönemde Luton Town formasını giyen 1.80'lik santrfor 25, 28 ve 34'üncü dakikalarda attığı gollerle skoru 3-0'a getirecekti. Teknik direktör Özarı, 39'da Yasin Özdenak'ı kenara alırken kaleyi Rasim Kara'ya emanet ediyor, bu değişiklik de oldukça işe yarıyordu. Rasim Kara, 58'de Holmes'un penaltısını kurtarıyor, ancak 89'da Givens bir kez daha sahneye çıkıp kendisinin ve takımının dördüncü golünü atarak skoru belirliyordu: 4-0.

Bol gollü düello

İrlanda Cumhuriyeti ile oynamayı sevmiş olmalıydık ki bu defa 1976'da özel maçta karşı karşıya geldik. 13 Ekim 1976 günü Ankara 19 Mayıs Stadı'nda oynanan maçta tribünlerdeki 28 bin seyirci gol izlemeye doydu. Yugoslavya'dan Milos Kajic'in yönettiği maçta teknik direktörümüz Coşkun Özarı'nın ilk on bir tercihi Rasim Kara - Turgay Semercioğlu, Alpaslan Eratlı, İsmail Arca, Cemil Usta - Fatih Terim, Kemal Batmaz, İsa Ertürk - Ali Kemal Denizci, Mehmet Özgül, Cemil Turan şeklinde olmuştu. 70. dakikada ise Mehmet Özgül'ün yerini Reşit Kaynak alacaktı. İrlandalılar fırtına gibi girdi oyuna ve o dönemde Arsenal formasını giyen Francis Stapleton'ın 3. dakikadaki golüyle 1-0 öne geçti. 14. dakikada, bir önceki maçta attığı dört golle Millî Takımımızı sürklase eden Don Givens soldan inip topu içeriye çevirdi, araya giren Gerard Daly farkı ikiye çıkardı. Bir dakika sonra kazandığımız penaltıyı ise Fatih Terim gole çeviremedi. İkinci yarıya ise adeta fırtına gibi girdik ve muhteşem bir geri dönüş sergiledik. 51. dakikada Cemil Turan'la farkı bire indirip 64. dakikada İsa Ertürk'ün 25 metreden harika sağ volesiyle eşitliği yakaladık. 71. dakikada ise Ali Kemal Denizci'nin kornerden ortaladığı topu Cemil Turan'ın ağlara göndermesiyle 3-2'lik üstünlüğü yakaladık. Ancak İrlandalılar da pes etmedi ve 80. dakikada Joe Waters'ın attığı gol maçın skorunu 3-3 olarak belirledi.

Dublin'de yine dört oldu

İrlanda Cumhuriyeti ile futbol sahasındaki rekabet geleneğimizi 5 Nisan 1978'de deplasmanda oynadığımız özel maçla devam ettirdik. 2.5 yıl önce 4-0 yenildiğimiz rakibimize bu defa 4-2 mağlup olduk. Dubin'deki Lansdowne Road'da oynanan maçı İskoç hakem Hugh Alexander yönetti. Teknik direktörümüz Metin Türel'in ilk on bir tercihi Rasim Kara - Turgay Semercioğlu, Erol Togay, Necati Özçağlayan, Erdoğan Arıca  - Volkan Yayın, Önder Mustafaoğlu, Engin Verel  - Ali Kemal Denizci, Sedat Özden ve Cemil Turan'dan oluşuyordu. İrlandalılar maça fırtına gibi başladı ve daha 20 dakika dolmadan skor tabelasına 4-0 gibi ağır bir skoru asıverdi. West Bromwich'li Ray Treacy 5, 16 ve 19'uncu dakikalarda üç gol atıyor, 10. dakikada gelen Paul McGee golüyle birlikte skor 4-0 oluveriyordu. Metin Türel'in ikinci yarı başlarken Rasim Kara - Şenol Güneş ve Volkan Yayın - Öner Kılıç değişiklikleri iyi sonuç verecek, Millî Takımımız gol yemediği gibi 55'te Önder Mustafaoğlu ve 61'de Cemil Turan'la iki gol bulup farkı ikiye indirecekti: 4-2. Türel'in 80'de Sedat Özden'in yerine Coşkun Demirbakan'ı sahaya sürerek yaptığı değişiklikten sonra ise skor değişmeyecek ve İrlanda Cumhuriyeti ilk yarıda attığı gollerle maçı 4-2 kazanacaktı.

Piontek'le sessiz başlangıç

1966 ile 1978 arasında 12 yılda 6 kez karşı karşıya geldiğimiz İrlanda Cumhuriyeti ile bu defa 12 yıl aradan sonra rakip olduk. 27 Mayıs 1990'da İzmir'de oynanan maç özeldi ama Millî Takımımız açısından dönüm noktalarından birisiydi. Çünkü o gün Alman teknik adam Sepp Piontek ay-yıldızlıların başında ilk müsabakasına çıkıyor, yardımcılığını ise Fatih Terim yapıyordu. Piontek, Sovyet hakem Aleksandr Kirillov'un yönettiği maçta ay-yıldızlı kadroyu Atatürk Stadı'nın zeminine, Danimarka'yı başarıya taşıdığı 3-5-2 sistemiyle dizmişti. Engin İpekoğlu - Kemal Serdar, Gökhan Keskin, Ogün Temizkanoğlu - Rıza Çalımbay, Mustafa Yücedağ, Oğuz Çetin, Ünal Karaman, Tugay Kerimoğlu - Metin Tekin ve Feyyaz Uçar'dan oluşan on birimizde 66'da Mustafa Yücedağ - Savaş Demiral, Feyyaz Uçar - Hami Mandıralı, 73'te Ünal Karaman - Mehmet Özdilek ve 85'te Kemal Serdar - Gökhan Gedikali değişiklikleri yaşanacak ama İzmir'in aşırı sıcağında gol sesi çıkmayacaktı. Bu arada İrlanda'nın kalesini efsane kalecileri Pat Bonner'ın koruduğunu, kadroda ayrıca dönemin Ada futbolunun önemli isimleri Mick McCarthy, David O'Leary, Steve Staunton, Paul McGrath, Andy Townsend, John Aldridge ve Tony Cascarino gibi oyuncuların da yer aldığını hatırlatalım.

En ağır darbe

İrlanda Cumhuriyeti ile 1992 Avrupa Şampiyonası elemelerinde bir kez daha aynı grupta yer aldık. Gruptaki diğer rakiplerimiz İngiltere ve Polonya'ydı. Ne tesadüftür ki, daha önceki iki eşleşmemizde olduğu gibi bu defa da gruba İrlanda Cumhuriyeti maçıyla başladık. Ancak bu sefer, beş ay önce İzmir'deki özel maçta golsüz berabere kaldığımız rakibimiz karşısında 5-0'lık bir bozguna uğrayacaktık. Dublin'deki Lansdowne Road'da 17 Ekim 1990 günü oynanan maçı İsveçli hakem Erik Frederiksson yönetti. İlk resmi maçına çıkan teknik direktörümüz Sepp Piontek'in ilk on bir tercihi Engin İpekoğlu - Kemal Serdar, Gökhan Keskin, Ercan Koloğlu - Rıza Çalımbay, Oğuz Çetin, Bülent Korkmaz, Mehmet Özdilek, Tugay Kerimoğlu - Hami Mandıralı, Sercan Görgülü şeklindeydi. Bülent Korkmaz savunmanın önünde bir "ön stoper" gibi görev almıştı. Alman teknik adam, ikinci yarının hemen başında Ercan ve Sercan'ın yerine Tanju Çolak ile Metin Tekin'i sahaya sürecekti. Bonner, Irwin, McCarthy, O'Leary, Hughton, Townsend, Houghton, Sheridan, Staunton, Quinn, Cascarino ve Aldridge'li kadrosuyla belki de tarihinin en iyi takımına sahip İrlanda'nın başında ise İngilizlerin efsane oyuncularından Jackie Charlton vardı. Başlangıçtaki hızımızı çabuk kesen İrlandalılar, o dönemde Real Sociedad forması giyen santrforlarından John Alridge'in 15. dakikada attığı golle öne geçiyor, 39'da Arsenalli stoperleri David O'Learry ilk yarının skorunu 2-0 olarak belirliyordu. Aldridge 57'de bir gol daha bulup 72'de penaltıdan hat-trick yapacak, bu arada Arsenal defterini kapatıp Manchester United'lı olan Niall Quinn'in 68'de kaydettiği golle skor 5-0'ı bulacaktı.

Evimizde ilk yenilgi

İrlanda Cumhuriyeti ile deplasmanda oynadığımız dört maçı da kaybetmiş ancak evimizdeki dört müsabakadan bir galibiyet, üç de beraberlik çıkartıp yenilgi yüzü görmemiştik. EURO 92 grup elemelerinin 13 Kasım 1991'deki rövanş maçında İstanbul'da uğrayacağımız 3-1'lik yenilgi bu anlamda bir ilk olacaktı. Millî Takımımız, Piontek yönetimindeki EURO 92 elemelerinde 5-0'lık İrlanda Cumhuriyeti yenilgisinden sonra Polonya'ya 1-0 ve 3-0, İngiltere'ye de her iki maçta da 1-0'lık skorlarla kaybetmiş ve henüz gol atmayı başaramamıştı. İrlanda Cumhuriyeti karşısındaki 3-1'lik yenilgi belki puan almamıza yetmeyecekti ama ilk golümüzü de bu maçta bulacaktık. İnönü Stadı'nda oynanan maçı Yugoslavya'dan Zoran Petroviç yönetmişti. Millî Takımımız sahaya Hayrettin Demirbaş - Recep Çetin, Gökhan Keskin, Ogün Temizkanoğlu - Rıza Çalımbay, Turhan Sofuoğlu, Oğuz Çetin, Orhan Çıkırıkçı, Tugay Kerimoğlu - Feyyaz Uçar, Hami Mandıralı düzeniyle çıkmıştı. 46'da Feyyaz Uçar'ın yerine Rıdvan Dilmen, 68'de ise Recep Çetin'in yerine Bülent Korkmaz sahne alacaktı. İrlanda 8. dakikada John Byrne'in golüyle öne geçiyor, 13'te Rıza Çalımbay'ın penaltısıyla devreyi 1-1'lik beraberlikle kapatan Millî Takımımız, 54'te Cascarino ve 57'de Byrne'den yediği gollerle sahadan 3-1 yenik ayrılıyorduk. İşin ilginç yanı, John Byrne, İrlanda formasıyla kariyeri boyunca atabildiği iki golü de bizim kalemize yollamıştı.

Dublin'de kritik beraberlik

Avrupa Şampiyonası elemelerindeki aşina rakibimiz İrlanda Cumhuriyeti ile yollarımız EURO 2000 eleme grubunda değilse de çok kritik baraj eşleşmesinde kesişti. Teknik direktörlüğünü Mustafa Denizli'nin üstlendiği Millî Takımımız, eleme grubunu Almanya'nın ardından ikinci sırada tamamlamış ve Yugoslavya'ya geçilerek ikincilikte kalmış İrlanda Cumhuriyeti ile baraj maçı oynamaya hak kazanmıştı. İki takım arasındaki ilk maç 13 Kasım 1999 günü Dublin'deki Lansdowne Road'da oynandı. Maçın hakemi İsveçli Anders Frisk'ti. 33 bin 610 futbolseverin izlediği müsabakaya etkili başlayan İrlanda'nın hızını çabuk kestik ve oyunu dengeleyip ilk yarıyı golsüz geçtik. İkinci yarıda ise golü daha çok arayan ve baskılı oynayan taraf bizdik ama İrlanda 79. dakikada çabuk oyuncusu Robbie Keane'le 1-0'ı buldu.  Fakat oyun tempomuz hiç düşmedi. 83. dakikada Lee Carsley'nin ceza sahasında topa elle müdahale etmesi üzerine hakem Andres Frisk tereddütsüz penaltı noktasını gösterdi. Atışı gole çeviren bugünkü antrenörümüz Tayfur Havutcu maçın 1-1 sona ermesini ve rövanşa avantajlı bir skor taşımamızı sağladı.
   
İçimizdeki İrlandalılar fenomeni

Bu maçın rövanşı 17 Kasım 1999'da Bursa'da oynandı. Atatürk Stadı'ndaki maçı Fransız hakem Gilles Veissiere yönetiyordu ve tribünlerde 20 bine yakın futbolsever Millî Takımımızı büyük bir coşkuyla destekliyordu.  Golsüz bir beraberlik bile bizi Hollanda-Belçika ortaklığında düzenlenecek 2000 Avrupa Şampiyonası finallerine taşımaya yetecekti. Nefes kesen 90 dakika tam da istediğimiz gibi sona erdi. 0-0'lık skor, EURO 1996'nın ardından EURO 2000'de de olacağımızın tescil edilmesiydi. Maçın ardından bir duygu patlaması yaşayan teknik direktör Mustafa Denizli'nin "İçimizdeki İrlandalıları da yendik" cümlesi de tarihe geçmişti. Ay-yıldızlılar bu eşleşmeyi alnının akıyla geçip EURO 2000 finallerine katılmakla kalmayacak, tarihlerinde ilk defa gruptan çıkıp çeyrek final oynamayı da başaracaktı.

Dublin'de galibiyeti teptik

Tarihi zaferin üzerinden yaklaşık 3 yıl geçtikten sonra İrlanda Cumhuriyeti ile 9 Eylül 2003'te özel maçta karşı karşıya geldik. Adres, Dublin'in Lansdowne Road Stadı, maçın hakemi ise Hollandalı Jan Wegereef'ti. Tribünlerde 27 bin 200 futbolsever vardı. Teknik direktörlüğünü Şenol Güneş'in yaptığı Millî Takımımız, 2002 Dünya Kupası ve 2003 Konfederasyonlar Kupası'ndan üçüncülüklerle dönmüş, 2004 Avrupa Şampiyonası elemelerinde mücadele ederken arada bir hazırlık maçı oynuyordu.  İlk yarıyı 1-0 geride kapattığımız maçın 51 ve 86. dakikalarında iki gol bularak galibiyete çok yaklaşacak, ancak son dakikada Richard Dunne'dan yediğimiz golle 2-2'lik beraberliğe razı olacaktık.

47 yıl sonra kazandık

Evet, 1999 yılındaki Avrupa Şampiyonası baraj maçında İrlanda Cumhuriyeti'ni eleyerek finallere katılmayı başarmıştık ama rakibimiz karşısında son galibiyetimizi de 22 Şubat 1967'de alabilmiştik. O günden bu yana oynadığımız 10 maçta İrlanda Cumhuriyeti'ni hiç yenememiştik. Adalı rakibimiz karşısındaki ikinci galibiyetimizi, 25 Mayıs 2014'teki son buluşmamızda, üstelik deplasmanda elde edecektik. 2014 Dünya Kupası'na katılamayan Millî Takımımız, teknik direktör Fatih Terim yönetiminde bir dizi özel maç yapıyordu ve duraklarımızdan birisi de Dublin'di. Maçı Onur Kıvrak - Gökhan Gönül, Ömer Toprak, Hakan Balta, Caner Erkin - Ahmet İlhan Özek (Tarık Çamdal dk. 70), Nuri Şahin (İshak Doğan dk. 85), Bilal Kısa (Ozan Tufan dk. 46), Hakan Çalhanoğlu (Olcan Adın dk. 63) - Selçuk İnan (Oğuzhan Özyakup dk. 21), Mevlüt Erdinç (Mustafa Pektemek dk. 81) kadrosuyla oynayan Millî Takımımız, Fatih Terim'in ay-yıldızlı ekibin başındaki 100. müsabakasını Ahmet İlhan Özek'in 17, Tarık Çamdal'ın da 76. dakikada attığı gollerle 2-1 kazandı. İki oyuncu da ay-yıldızlı forma altındaki ilk gollerini kaydederken, İrlanda Cumhuriyeti'nin tek golünü 78. dakikada Jonathan Walters kaydetti.