Türkiye - İran Maç Kitabı

28 İran Futbol Federasyonu, 1920’de kuruldu, 1948’de UEFA’ya üye oldu, 1954’te ise Asya Futbol Konfederasyonu’na katıldı. Federasyonun kurulmasından altı yıl sonra, Tahran Futbol Kulübü, Toofan Futbol Kulübü ve Ermeni Spor Kulübü’nün sporcularından oluşturulan Tahran 11’i, komşu ülke Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nden Bakü’ye yolculuk yaparak ilk maçına 1926 yılında çıktı ve İran Millî Takımı’nın tarihi yolculuğunu başlattı. Asya futbolunda önemli bir yere sahip olan İran futbolu, bu yerini, Amillî takımının Asya Kupası’na 14 defa katılıp, 1968, 1972 ve 1976 senelerinde olmak üzere üç defa kazanmasıyla hak etti. Dünya Kupası’na ise 1978, 1998, 2006, 2014 ve 2018 yıllarında olmak üzere beş defa katılma hakkı kazanan İran Millî Takımı, bu en büyük kupada Asya Kupası geçmişinin aksine başarısız bir görüntü çizdi. Katıldığı dört turnuvada da gruptan çıkamayan İran, tek galibiyetini Fransa 98 Dünya Kupası’nda Amerika Birleşik Devletleri karşısında 2-1’lik skorla aldı. Lig ve Asya’da başarılar 1970 öncesinde, İran’da resmi bir futbol ligi bulunmuyordu ancak mahalli liglerde mücadele eden birçok takım Bir ilkin peşinde İran Futbolu Müzesinde bulundurduğu üç Asya Kupası’yla kıtasında tartışılmaz bir yere sahip olan İran Millî Takımı, aynı başarıyı Dünya Kupalarında gösteremedi. Katıldığı beş turnuvada da gruptan çıkamayarak ülkesine dönen ‘Persli Aslanlar,’ önümüzdeki ay Rusya’da bir ilki başarmak istiyor. mevcuttu. 1970’te kurulan Yerel Lig, iki sezon boyunca oynandı ve ardından, ismini İran’ın meşhur mitolojik hükümdarından alan ulusal lig; Cemşid Kupası ihdas edildi. Beş sezon boyunca oynanan Cemşid Kupası, gerçekleşen İran İslam Devrimi ve yıllarca süren İran-Irak savaşı sebebiyle sekteye uğrayıp yerini bir süre yine Tahran Mahallî Ligi’ne bırakacaksa da oynandığı süre İran futbolunun Asya’da en güçlü olduğu döneme denk gelecek ve İran Millî Takımı bu dönemde Asya Kupası’nda önemli başarılar elde edecekti. Asya Kupası, 1968 yılında dördüncü defa düzenleniyordu ancak İran Millî Takımı için bir ilkti. Tarihinde ilk defa katıldığı kupada zafere ulaşan İran’ın kupası, turnuvanın gol kralının ellerinde her maçını kazanmanın gururuyla yükselecekti. Beş takımın tek grupta mücadele ettiği turnuvanın açılışını kendi seyircisi önünde yapan İran Millî Takımı, Hong Kong’u Hümayun Behzadi ve Ali Cabbari’nin maçın son dakikalarında kaydettiği gollerle 2-0’lık skorla geçti. İkinci maçında Tayvan karşısına çıkan İran, bu maçı da Hümayun Behzadi, Hüseyin Kalani, Ekber Eftekhari ve Farzami’nin dört golüyle rahatça kazandı. Turnuvanın üçüncü maçında ise henüz kendisi gibi mağlubiyet almamış Myanmar karşısındaydılar. Karşılaşmaya Hüseyin Kalani’nin 2. dakikada attığı golle hızlı başlayan İran, maçın 50. dakikasında kalesinde ilk kez gol gördü. Fakat 10 dakika sonra Ekber Eftekhari ve ardından Hümayun Behzadi’nin golleriyle maçı 3-1 kazanmayı bildiler. Turnuvanın son maçına üç maçta üç galibiyet ve altı puanla gelen İran Millî Takımı’nın finaldeki rakibi, dört puanlı İsrail’di. Giora Spiegel’in golüne engel olamayarak, turnuvada ilk defa geriye düşen Persli Aslanlar, son 15 dakikada Hümayun Behzadi ve Perviz Kılınçhani’nin ayağından buldukları iki golle maçı önde bitirdi ve ilk kez katıldıkları Asya Kupası’nı kendi seyircileri önünde kaldırdı. 1972’de bu defa Tayland’da düzenlenen ve ilk defa grup sistemiyle oynanan kupa, takımları gruplara paylaştırmak için oynanan karşılaşmalarla başladı. Kamboçya’yı 2-0’la geçen İran, ev sahibi Tayland ve Irak’la birlikte A Grubu’nda yerini aldı. Gruptaki ilk maçında Kalani’nin hat trick’iyle Irak’ı 3-0, ikinci maçında da Ali Cabbari’nin hat trick’iyle ev sahibi Tayland’ı 3-2 yenerek bir üst tura yükselen İran’ı, çeyrek finalde yine Kamboçya bekliyordu. Kamboçya’yı bu sefer 2-0’la geçen İranlılar, finalde Güney Kore’nin rakibi oldu. Normal süresi Ali Cabbari ve Park Lee-Chun’un karşılıklı golleriyle 1-1 biten finalin uzatma bölümünde turnuvanın da gol kralı olacak Hüseyin Kalani sahneye çıktı ve 108. dakikada attığı golle İran’ı Asya Kupası’nda bir kez daha zafere taşıdı. 1976 yılına gelindiğinde, İran turnuvaya bir kez daha ev sahipliği yapıyordu ve İran Millî Takımı son şampiyon olarak turnuvaya eleme oynamadan katılıyordu. Dokuz takımla oynanması beklenen turnuva; Kuzey Kore, Suudi Arabistan ve Tayland’ın çekilmesiyle birlikte bir önceki turnuvada olduğu gibi üçer takımlı iki grup hâlinde başladı. B Grubu’nda Irak ve Güney Yemen’le yarışan İran, Irak’ı 2-0, Güney Yemen’i ise 8-0 yenerek bir üst tura yükseldi. Yarı finalde karşılaştığı Çin’i de 2-0’la geçip finale uzanan Persli Aslanlar, final maçında da Kuveyt’i 1-0 yenerek, kupaya bir defadan fazla ev sahipliği yapan ilk takım olmanın yanı sıra hem gol yemeden şampiyon oluyor hem de hâlâ koruduğu “Asya Kupası’nı üst üste üç defa kazanan ilk ve tek takım” unvanını da bu zaferle birlikte kazanıyordu. Kıtada güçlü, dışarıda sessiz Persli Aslanların Dünya Kupası geçmişi, Asya Kupası geçmişinden bir o kadar farklı. Turnuvaya şimdiye kadar dört defa katılmalarına rağmen, henüz gruptan çıkma başarısını gösterebilmiş değiller. İran Millî Takımı’nın kupaya ilk katılışı, Asya Kupası’nı üçüncü defa kazanmasından iki sene sonraya yani 1978 senesine denk geliyor. Asya Kıtası elemelerinde Suudi Arabistan, Suriye ve Irak’lı gruptan lider çıkarak final grubuna kalan İran, bu grupta da oynadığı sekiz maçta altı galibiyet ve iki beraberlik alarak, Asya Kıtası’nı Dünya Kupası’nda temsil edecek tek takım olma hakkını kazandı. Kupanın dördüncü grubunda Peru, Hollanda ve İskoçya’yla eşleşen ekip, Kenny Dalglish’li, Graeme Souness’lı İskoçya’dan bir puanı 1-1’lik sonuçla kaptı ama Peru ve Hollanda’ya farklı kaybederek, henüz ilk turda evine dönmek zorunda kaldı. Kalani 1978’de ilk kez Dünya Kupası finallerine katılmayı başaran İran Millî Takımı 29