TamSaha 19. Sayı / Mayıs 2006

TamSaha 59 oraya çal›flarak geliyor ve al›n teri har- c›yor. Kas›tl› de¤ilim ve vicdanen ra- hats›z olmam› gerektirecek bir fley yok. Futbolcu da hata yap›yor ve gol kaç›r›yor. Ama bilerek yapm›yor bu- nu. Her ikimiz de hata yap›yoruz ve üzülüyoruz ama vicdan azab› çekmi- yoruz. Hakeme sahip ç›k›ls›n t Türkiye’nin futbolcu yetifltirme ko- nusunda bir eksikli¤i var belki ama hakem yetifltirme konusunda da ben- zer bir s›k›nt› yaflan›yor. fiu anda Sü- per Lig’de 20 hakeme kadar düfltük. Hakem yetifltirilmesi konusunda bir problem mi var? Yoksa bu ifle talip olanlar m› azal›yor? s Hakemli¤e her bafllayan insan ken- disine hedefler koyar ve bu hevesle bafllar. Ama iflin içine girdi¤inizde, ye- tiflme sürecinde çok büyük fedakârl›k yapmak ve çok uzun bir zaman har- camak zorundas›n›z. Ben 10 y›l sonra Süper Lig kadrosuna girebildim. Ha- kem olmak zor, belli bir noktaya gelip orada kalmak çok daha zor. Futbolcu- nun yapt›¤› hatalar karfl›s›nda onlar› sahiplenme duygusu daha fazla. Arka- lar›nda kulüp ve taraftar var. Çünkü onlar bir yetenek olarak görülüyor. Ama hakem de bir yetenektir. Herke- sin hakem olma flans› yoktur. Hakem- lik çal›fl›larak kazan›lacak bir özellik de¤ildir. ‹nsan›n içinde mutlaka bir li- derlik yetene¤i bulunmas› gerekir. Ar- d›ndan da çok çal›flmak gelir. 10-12 y›l çal›flarak belli bir düzeye geliyorsu- nuz, bir-iki kötü maç yönetti¤inizde “Hakemli¤i b›rak” gibi bir tepkiyle karfl›lafl›yorsunuz. Bu durumda, alttan gelen arkadafllar “Ben de mi böyle olaca¤›m?” endiflesiyle hakemli¤i b›ra- k›yor. Elbette bunda ekonomik flartlar da rol oynuyor. t Mesela Manisa Bölgesi’nde böyle bir durum sözkonusu mu? Bafllad›ktan sonra hakemli¤i b›rakan çok insan var m›? s Elbette. 1992’de biz 60 kifli hakem- li¤e bafllad›k, flu anda hakemli¤i sür- düren 3 kifli var. Hedefler bitince, beklentiler azal›nca insan ister istemez b›rak›yor. t Size sahip ç›k›lmas› gerekti¤ini dü- flünüyorsunuz yani. s Federasyon veya MHK’dan ziyade kamuoyunun ve medyan›n sa¤duyu- suna ihtiyac›m›z var. Hakem de bir yetenektir ve ona da sahip ç›k›lmas› gerekir. Elefltirsinler ama suçlamas›n- lar. Türk futbolcusu ve antrenörü nerede? t Türk hakemli¤inin dünya klasma- n›ndaki yeri Türk futbolunun gerisin- de, bunun sebepleri nelerdir? En son 1996 Avrupa fiampiyonas› finallerinde Ahmet Çakar bir maç yönetti. O gün- den beri bu tip organizasyonlarda ha- kemimiz yok. s ‹nsanlar hakemimiz gitsin fiampi- yonlar Ligi’nde, Avrupa fiampiyona- s›’nda, Dünya Kupas›’nda maç yönet- sin istiyor. Demin de söyledim, 60 kifli bafllad›k, 3 kifli devam ediyor ve sade- ce ben Süper Lig hakemiyim. Hakem- likte bir yere gelmekle futbolculukta bir yere gelmek çok farkl›. Bizim Tür- kiye’den yetifltirip de yurtd›fl›na gön- derdi¤imiz kaç futbolcumuz var? Ku- lüplerimiz Avrupa çap›nda hangi dü- zeyde? Fatih Terim d›fl›nda hangi an- trenörümüz Avrupa’ya gidebildi? Ki onda da bir tak›m eksiklikler oldu, s›- k›nt›lar yaflad›. Yurtd›fl›nda bir yerlere gelmek için sadece burada iyi olmak yetmiyor. Bunun sebepleri vard›r ve çözümünü zamana b›rakmak gerekir. t Türkiye’de hakemlik müessesinin en önemli problemleri nedir? s Herkes suçu karfl›s›ndakinde ararsa ne hakemli¤imiz ne de futbolumuz bir yere gelir. Hepimiz ayn› havuzun içindeyiz. Medya, kulüp, futbolcu bas- k›s› tek bafl›na hakemli¤in baflar›s›zl›- ¤›nda etkili de¤il. Bizim de eksikleri- miz var. Bunlar› karfl›l›kl› güven duy- gusuyla aflabiliriz. Futbol camias›nda hiç kimsenin birbirine flüpheyle bak- mamas› gerekir. fiüpheyle bakt›¤›m›z ve karfl›l›kl› samimi olmad›¤›m›z süre- ce hiçbir noktaya gelemeyiz. Bunu sa- dece hakemlik konusunda de¤il Türk futbolunun geneli için söylüyorum. t Baz› arkadafllar›n›z saha içinde fi- ziksel sald›r›ya u¤ruyor, neler düflünü- yorsunuz o anda? s Futbol camias›nda müthifl bir eko- nomik rant var. Ama hiçbir zaman pa- ra ve flöhretin insan sa¤l›¤›n›n ve say- g›nl›¤›n›n önüne geçmemesi gerekir. Bir hakeme kalkan yumruk veya iki ta- k›m futbolcular›n›n birbirleriyle kavga etmesi futbolun içinde olmamas› gere- ken davran›fllar. t FIFA hakemi oldunuz ve ‹spanya’da bir mülakata gittiniz. Ondan sonra si- zin dil s›nav›n› geçemedi¤iniz yaz›l›p çizildi. Nedir bu olay›n asl›? s Orada da kendi içimizde s›k›nt›lar oldu. Bu konu üç-dört defa yaz›ld› ama hiç kimse “Olay›n asl› nedir?” di- ye bana sormad›. Orada karfl›l›kl› di- yalo¤a girdi¤im ‹talyan delegasyon, “Konufluyoruz, anlafl›yoruz ama ‹ngi- lizce’ni biraz daha ak›c› hale getirme- ye çal›fl. Daha iyi bir kariyer edinmen için ‹ngilizce e¤itimini devam ettirmen gerekir” uyar›s›nda bulundu. “Herhan- gi bir problem var m›?” diye sordu- ¤umda sorun olmad›¤›n› söylediler. Ancak 29 Mart-2 Nisan aras›nda ‹ngil- tere’de dörtlü bir turnuvada görevim vard›, oraya gidemedim. Bu yapt›r›ma da sayg› duyuyorum. Bana ek süre ta- n›d›lar. ‹ki-üç ay sonra yeniden karfl›- l›kl› bir konuflma fleklinde s›nava tabi tutulaca¤›m. Ama benim ‹ngilizcem orta düzeyde. Belki baflka bir delegas- yonun önünde olsayd›m baflar›l› say›- lacakt›m. Farkl› ülkelerde benimle ay- n› düzeyde olan arkadafllar›mdan ba- flar›l› say›lanlar var. Ama “‹ngilizce bilmeyen neden listeye yaz›ld›?” gibi elefltiriler yap›ld› ve bu durum da beni üzdü. FIFA listesinden ç›kart›lmad›m. Sadece maç görevimi geç alm›fl olaca- ¤›m. ‹ngilizce çal›flmalar›m› daha da h›zland›rd›m. Önümüzdeki günlerde yeniden mülakattan geçece¤im. t Türkiye’de futbolcular hakemlerin iflini kolaylaflt›r›yor mu, onlarla saha içindeki iliflkileriniz nas›l? s Onlarla kurdu¤um empatinin ve di- yalo¤un karfl›l›¤›n› al›yorum. Zaman zaman “Benim lehime karar verdin ama asl›nda flöyleydi” diyen futbolcu- lar ç›k›yor. Bazen de oyuncular›n hep- si birlikte itiraz etti¤inde hata yapm›fl olabilece¤ini anl›yorsun. “Tamam bu- rada görmedim, hata yapm›fl olabili- rim” dedi¤imde “Önemli de¤il” karfl›- l›¤›n› ald›¤›m zaman müthifl bir özgü- ven duyuyorum. t Beden e¤itimi ö¤retmenisiniz ve bir çok insanla diyalog kurmak zorunda- s›n›z. Özellikle ö¤rencileriniz yönetti- ¤iniz maçlardan sonra tuttuklar› tak›- ma göre de¤iflik tepkiler veriyor mu? s Elbette. Anadolu Lisesi’nde görev yap›yorum ve ö¤rencilerin hepsi seçil- mifl çocuklar. Bazen çok ince esprileri ve ilginç yaklafl›mlar› oluyor. Ama ço- ¤u tuttu¤u tak›mdan çok beni kendile- rine yak›n görüyor. Gazetelerde be- nimle ilgili haberleri kesip getiriyorlar. Maçlara gidiflim asker u¤urlamas› gibi. Okul idaremiz ve ö¤rencilerimizin, Manisa flehrinin ve hakem a¤abeyleri- mizin verdi¤i destek, elefltiriler karfl›- s›nda beni ayakta tutuyor. t Süper Lig hakemleri bir bütün halin- de kenetlenmifl midir, birbirini destek- leyen bir grup mudur? s Tak›m olmak için herkesin birbirine sahip ç›kmas›, herkesin birbirine karfl› samimi duygular beslemesi gerekiyor. Bir yerlere gelmek için bir baflka arka- dafl›m›n baflar›s›z olmas›n› istememeli- yim. Baflkas›n›n baflar›s›zl›¤› üzerinden prim yapmay› amaçlamamal›y›m. Böyle duygular oldu¤u sürece bir gün sana da mutlaka ayn› duygularla yak- lafl›lacakt›r. Herkesin birbirine kar- fl› samimi duygular içinde olmas› gerekti¤ini düflünüyorum. Hakeme bire bir e¤itim gerek t Hata yapan hakemin uzun süreli dinlendirilmesi hakk›nda ne düflü- nüyorsunuz? s Uzun süreli dinlenmenin ard›n- dan ç›k›lacak ilk maçta hata yap- ma ihtimali çok daha fazlad›r. Çünkü “Yine hata yapar›m” korku- sunu mutlaka tafl›yorsunuz. Elbette çok fahifl hatalar yap›ld›¤›nda din- lendirme olabilir. Ama hakem alt kategorideki maçlarda de¤erlendi- rilebilir, bir mentörlük müessesesi gelifltirilebilir. Maç yönetiyorsun, bir arenadan ç›k›yorsun, kötü yö- netti¤in bir maçtan sonra bir trav- ma yafl›yorsun. Bunlar› aflmak için e¤itim yap›lmas› gerekiyor. Bire bir olabilir, grup çal›flmas› olabilir ama mutlaka hakemler samimi duygular içinde kendilerini ifade ede- bilmeli. Bu seminerlerin bir-iki tanesi- ne kat›ld›m ama kötü yönetilen bir maçtan sonra al›nacak e¤itimi görme- dim. Bununla ilgili bire bir çal›flmalar hakeme daha fazla katk› sa¤lar. t Baz› oyuncular maçtan sonra saha içinde yapt›klar› hatalar› itiraf ediyor. Buna nas›l bak›yorsunuz? s Saha içinde hakemlerin oldu¤u ka- dar futbolcular›n da yanl›fl davran›fllar› oluyor. Hakemin penalt›ya hükmetti¤i bir pozisyonun ard›ndan lehine karar verilen futbolcu maçtan sonra “Penalt› de¤ildi, hakem yanl›fl de¤erlendirdi” diyor. Spor kamuoyu bu oyuncuyu “centilmen” olarak lanse ediyor. Ben böyle bir centilmenli¤i asla kabul et- miyorum. Saha içinde rant›n› sa¤l›yor- sun, maçtan sonra ikinci rant› sa¤lama peflindesin. Bunun Fair-Play’le bir ilgi- si yok. Orada bana gelip diyecek ki “Hocam bu penalt› de¤il.” Ben onu cezaland›rmam ve kendimi yarg›lar›m. Kurallarda da belli s›k›nt›lar var. De- fans oyuncusu kaleye giren topu elle ç›kart›rsa k›rm›z› kart görüyor. Ama el- le gol atan veya ceza sahas›nda kendi- sini yere atan oyuncuya sar› kart gös- teriliyor. Kurallar da sanki hakemi al- datmaya meyilli oyunculara prim tan›- yor. Kurallarda de¤iflikli¤e gidilebilir ve bu oyuncular da k›rm›z› kartla ce- zaland›r›labilir. t Sahada iflinizi kolaylaflt›ran oyuncu- lar kim? s Galatasarayl› Ergün, Fenerbahçeli Tuncay, Ankarasporlu fienol. t Hakemlik d›fl›nda hobileriniz neler? s Sinemay› gitmeyi ve müzik dinle- meyi severim. Özellikle Türk Sanat Müzi¤i’ni. Benim için vazgeçilmez bir tutku, bütün makamlar›n› be¤enirim. Keflke söyleme yetene¤im de olsayd›. Ailemle vakit geçiririm. Bu yo¤unlukta f›rsat buldukça onlarla birlikte olurum ve bana gösterdikleri anlay›fla da te- flekkür ediyorum. n