Basic HTML Version
26
TamSaha
Ronaldo, Rivaldo, Ronaldinho, Juninho ile devam ede-
gelen samba, bugün de Oscar, Ramires, Neymar ve ar-
kadaşlar›yla varl›ğ›n› sürdürüyor.
Babas› demiryollar›nda çal›şmak üzere Brezilya’ya gi-
den ve orada doğan, 10 yaş›nda eğitim için gittiği Lon-
dra’da futbolla tan›ş›p onu bir aşk haline getiren ‹skoç
as›ll› Charles William Miller’›n Sao Paolo tren gar›n›n
arkas›ndaki boş araziye ektiği futbol tohumlar›, k›sa sü-
rede boy verir. Ard›ndan ‹talyan göçmenler de işin içine
girer ve 1 Aral›k 1901 günü kurulan Brezilya Ligi bu-
günlere kadar ulaş›rken içinden dünyan›n en büyük fut-
bol y›ld›zlar›n› ç›kar›r. Brezilya’da yerli halk›n içinde
bulunduğu yoksulluk, futbolu çocuklar için bir kurtuluş
kap›s› haline getirecek, Copacabana plajlar›yla simgele-
şen sokak futbolunun pişirdiği o çocuklar›n bir bölümü,
sahip olduklar› doğal yeteneklerle birer dünya y›ld›z›
hâline dönüşecektir. Futbolun en üst yönetimi olan Bre-
zilya Futbol Federasyonu’nun kuruluşu ise liglerin baş-
lamas›ndan 12.5 y›l sonraya, 8 Haziran 1914 tarihine
uzan›r. O dönemde ad› ise Brezilya Spor Konfederasyo-
nu’dur.
Brezilya Millî Tak›m› ise ilk büyük başar›s›n› 1916’da
düzenlenmeye başlayan Güney Amerika şampiyona-
s›’n› 1919’da birinci s›rada bitirerek elde eder. 1975’de
Copa America ad›n› alacak organizasyonda 1922 ve
1949’da iki şampiyonluk daha elde etse de k›tan›n kral-
l›ğ› için as›l çekişme, 12 kupa sahibi Arjantin ve 11 ku-
pa sahibi Uruguay aras›nda yaşanmaktad›r. Brezilya ise
as›l varl›ğ›n› ve krall›ğ›n›, bütün finallerine kat›lma ba-
şar›s›n› gösteren tek tak›m olduğu Dünya Kupalar›nda
ortaya koyacakt›r. Copa America’da 1989, 1997, 1999,
2004 ve 2007’de 5 şampiyonluk daha yaşayan Brezil-
ya’n›n futboldaki ayak izlerini Dünya Kupas› üzerinden
takip edelim.
1930’da Uruguay’da düzenlenen ilk Dünya Kupas›’na
mesafenin Avrupa’ya uzakl›ğ› nedeniyle sadece 13 ta-
k›m kat›ld›. Biri dört, üçü de üçerli olmak üzere dört
gruptan oluşan ilk tur mücadelesinde Yugoslavya ve Bo-
livya ile eşleşen Brezilya, Yugoslavya’ya 2-1 yenilip Bo-
livya’y› 4-0 yenerek grubunu ikinci s›rada bitirdi ve sa-
dece grup birincilerinin yükselebildiği yar› finali göre-
meden elendi.
1934 ‹talya’da ise 16 tak›m mücadele ediyordu ve statü
farkl›yd›. Daha ilk turdan itibaren eliminasyon sistemi-
nin uyguland›ğ› kupada ‹spanya ile eşleşen Brezilya, ra-
kibine 3-1 yenilmiş ve ikinci kupa maceras›na da daha
başlang›çta veda etmişti.
Fransa’da düzenlenen 1938 Dünya Kupas›’nda Brezilya
ilk başar›s›n› üçüncü s›ray› alarak kazand›. ‹lk turdaki
Brezilya-Polonya mücadelesi nefes kesiciydi. Brezil-
ya’n›n 18’de Leonidas, 25’te Romeu, 44 ve 71’de de Pe-
racio ile bulduğu dört gole Polonyal›lar 23’te penalt›dan
Scherfke, 53, 59 ve nihayet 89’da Wilimowski ile cevap
vermiş ve 90 dakika 4-4 sona ermişti. Uzatmaya giden
maçta Leonidas ile 93 ve 104’te iki gol daha bulan Bre-
zilya, 118’de Wilimowski’nin dördüncü golüne engel
olamasa da 6-5’lik skorla çeyrek finalin yolunu buldu.
Çeyrek finaldeki Çekoslovakya maç› Leonidas ve penal-
t›dan Nejedly’nin golleriyle 1-1 bitince, o günkü statü
nedeniyle uzatmaya gitmeden iki gün sonra tekrar oy-
nand›. Bu maçta Kopecky’den yediği golle geriye düşen
Brezilyal›lar turnuvay› 7 golle kral olarak tamamlayacak
Leonidas’a Roberto’nun da eşlik etmesiyle 2-1 kazan›p
yar› finalist oldu. Nihayette Dünya Kupas›’n› kazanacak
‹talya karş›s›nda ilk yar›s› 0-0 biten maç›n ikinci yar›s›n-
da Colaussi ve penalt›dan Meazza’dan iki gol yiyen Bre-
zilyal›lara 87’de Romeu’nun tek golü yetmedi ve yeşil-
sar›l›lara üçüncülük maç› oynamak düştü. ‹sveç karş›-
s›nda 38. dakikada 2-0 geriye düşen Brezilya, 44’te Ro-
meu, 63 ve 74’te Leonidas, 80’de de Peracio’nun golle-
riyle 4-2 kazanarak dünya üçüncülüğüne ulaşt›.
Araya giren ll. Dünya Savaş› s›ras›nda Dünya Kupas›’na
ara verildiği dönemde Brezilya Millî Tak›m›’n›n ulusla-
raras› mücadelesi Güney Amerika Kupas›’nda devam et-
ti. Bu dönemde 1942’de üçüncü, 1945 ve 46’da ikinci,
1949’da da şampiyon olan Brezilyal›lar, 1950’de ev sa-
hipliği yapt›klar› Dünya Kupas›’na da mutlak favori ola-
rak ç›kt›. Aralar›nda Türkiye’nin de bulunduğu kat›lma-
ya hak kazanan 16 tak›mdan 13’nün yer ald›ğ› kupada
mücadele gruptaki maçlarla başlayacakt›. Meksika, Yu-
goslavya ve ‹sviçre ile eşleşen Brezilya, kupan›n aç›l›ş
maç›n›n oynand›ğ› ünlü Maracana’da 25 Haziran günü
Meksika önünde gövde gösterisi yapt›. Ademir’in iki, Ja-
ir ve Baltazar’›n da birer golüyle 4-0 kazanm›şlar, en
büyük favori olduklar›n› dünyaya ispatlam›şlard›. 2-2
biten ‹sviçre maç› fiyakalar›n› bozsa da Ademir ve Zi-
zinho’nun golleriyle kazand›klar› Yugoslavya maç› grup
birincisi olmalar›na yetti.
O kupan›n statüsüne göre gruplar›n› birinci s›rada biti-
ren tak›mlar puan usulüne göre birbirleriyle oynayacak
ve en çok puan kazanan tak›m Dünya şampiyonu ola-
cakt›. Uruguay’›n ‹spanya’yla berabere kald›ğ› gün ‹s-
veç’i Ademir’in dört, Chico’nun iki ve Maneca’n›n bir
golüyle 7-1 yenen Brezilya evindeki kupaya iyice ağ›rl›-
ğ›n› koymuştu. ‹kinci maçlarda Uruguay, ‹sveç’i iki kez
geriden gelip son beş dakika bulduğu son golle 3-2 ye-
nerken, Brezilya, ‹spanya’ya da 6-1’le patl›yor, gol şo-
vuna Ademir ve Chico ikişer, Jair ve Zizinho da birer
golle imzalar›n› at›yordu.
Brezilya’n›n şampiyonluğunu ilân edeceği gün olarak
kabul edilen Uruguay maç›n›n oynanacağ› 16 Tem-
muz’da Maracana Stad›’n›n tribünlerinde resmi rakam-
larla 174 bin seyirci vard› ve bayram kutlamalar› erken
başlam›şt›. Bir beraberlik bile Brezilya’n›n tarihindeki
ilk Dünya Kupas› şampiyonluğunu kazanmas›na yete-
cekti. Ancak o 16 Temmuz 1950 günü, Brezilya futbol
tarihine en kara sayfa olarak geçti. Ta ki, bu yaz›n›n so-
nunda bir kez daha anacağ›m›z 7-1’lik Almanya hezi-
metine kadar. Beraberliğin yeteceği maçta Brezilya’n›n
57. dakikada Friaça ile öne geçmesi, tribünlerdeki bay-
ram coşkusunu iyice art›rm›şken, 66’da Schiaffino ile
beraberliği sağlayan Uruguay, 79’da Ghiggia ile 2-1’lik
galibiyete ulaşt› ve Brezilya’n›n avuçlar›ndaki kupay›
hem de Maracana’da söküp ald›. Ademir’in 9 gollü kral-
l›ğ›, Brezilya için üçüncü derece yan›ğ› üfleyerek iyileş-
tirmeye çal›şmak gibi bir şeydi.
‹sviçre’de 1954’te düzenlenen ve Türkiye’nin de ilk kez
kat›ld›ğ› Dünya Kupas›’nda Brezilya çeyrek finalden
ötesini göremedi. Farkl› bir statünün uyguland›ğ› grupta
Yugoslavya, Fransa ve Meksika ile yer alan Sambac›lar,
5-0’l›k Meksika galibiyetinin ard›ndan Fransa ile 1-1 be-
rabere kal›p averajla birinci olarak çeyrek finale yüksel-
di. Ancak bu turda kupan›n favorisi Macaristan karş›s›n-
da Djalma Santos ve Julinho’nun golleri Brezilya’ya yet-
medi. 4-2’lik yenilgi, Sambac›lar› erkenden evlerine
gönderdi.
‹sveç 1958 ise Brezilya’n›n Dünya Kupas›’ndaki alt›n
sayfalar tarihinin başlang›c› say›l›r. 16 tak›m›n dört
grupta kozlar›n› paylaşt›ğ› ilk turda Avusturya’yı
Altafini’nin iki, Nilton Santos’un da bir golüyle 3-0 ye-
nen Brezilya, golsüz ‹ngiltere beraberliğinin ard›ndan
Sovyetler Birliği’nin Vava’n›n iki golüyle 2-0 yenerek
grubunu ilk s›rada bitirdi. Çeyrek finalde Galler engeli-
ni henüz 18 yaş›n› doldurmam›ş Pele’nin golüyle geçen
Sambac›lar, yar› finalde ise
Fransa’y› 5-2’lik skorla dağ›t-
t›. Pele f›rt›nas› üç golle de-
vam eterken, Vava ve Di-
di’nin de birer golü farkl›
skorla birlikte finali de getir-
mişti. Finalde karş›laşt›ğ› ev
sahibi ‹sveç karş›s›nda 4. da-
kikada Liedholm’den yediği
golle geriye düşen Brezilyal›-
lar, 9 ve 32’de Vava, 55 ve
90’da Pele, 68’de de Zagallo
ile kaydettiği gollerle 5-2 gibi
görkemli bir skorla ilk dünya
şampiyonluğunu elde etmişti.
Dünya Kupas›’n›n on birinde
Djalma Sontos, Hilderaldo
Bellini, Nilton Santos, Didi,
TamSaha
27
Brezilya, ilk Dünya Kupas› zaferine 1950’de çok yaklaşm›ş, ama Maracana’daki
o Uruguay maç› ülke futbol tarihine büyük bir travma olarak geçmişti.
Brezilya, ilk Dünya Kupası zaferini 1958’de İsveç’te elde etti.