Basic HTML Version
F
utbolda sonuca, yani
gole giden yollardan en
az çetrefilli olan› herhalde
penalt›lard›r. Gol vuruflu-
nu yapacak oyuncuyla ka-
leci aras›nda 11 metrelik
mesafe haricinde hiçbir
engel yoktur. Üstelik top
da sabittir ve geri kalan
oyuncular da topun 10
ad›m gerisinde beklemek-
tedir. fiartlar›n her defas›n-
da ayn› olmas›, üstüne üst-
lük at›fl› kullanacak oyun-
cu lehine bir hayli kolayl›k
sa¤lamas› nede-
niyle de penalt›-
dan kaydedilen
goller, futbol izle-
yicisinin gözünde
basit ve basmaka-
l›p gollerdir. Hâ-
liyle o beyaz nok-
tadan
hareket
ederek
filelere
ulaflan gollerin,
uzun y›llar haf›za-
lardan ç›kmaya-
cak güzel goller
aras›nda kendile-
rine yer bulma ih-
timalleri de yok
denecek kadar az-
d›r. Ancak bu ihti-
malin tamamen
üzerinin çizilmesine engel
olan istisnalar da muhak-
kak var ve o müstesna gol-
ler içerisinde belki de ak›l-
lara ilk gelen gol de Anto-
nin Panenka’n›n 1976 Av-
rupa Futbol fiampiyonas›
finalinde Bat› Almanya ka-
lecisi Sepp Maier’i avlaya-
rak kupay› ülkesi Çekoslo-
vakya’ya getirmesine vesi-
le olan golüdür. Öyle ki
Panenka’n›n nazikçe to-
pun dibine dokunarak
yapt›¤› vurufl, o güne ka-
88
TamSaha
Çekoslovakya’y› Avrupa flampiyonlu¤una tafl›yan flandel penalt› vuruflunun mucidi Antonin
Panenka 65’inci, hem futbolculu¤u hem de teknik direktörlü¤üyle Balkanlardan ç›kan en büyük
futbol adamlar›ndan biri olan Dusan Bajevic 75’inci, Belçika Millî Tak›m›’n›n alt›n döneminde
kalesini koruyan Jean-Marie Pfaff ise 60’›nc› do¤um günlerini bu ay içerisinde kutlayacak.
TamSaha olarak biz de kendilerine mutlu seneler ve uzun ömürler diliyoruz.
Panenka - Bajevic - Pfaff
Nice mutlu senelere!
Onur Erdem
TamSaha
89
Antonin Panenka
dar penalt› at›fllar›nda kimsenin
tercih etmeye tenezzül etmedi¤i
türden bir vurufltu ve böylesine
ç›lg›nca bir tercihte bulunmak,
dahas› bunun neticesinde tarihi
bir zafere ulaflmak, penalt› nokta-
s›ndan yap›lan afl›rtma vurufllar›n
da o günden sonra Panenka’n›n is-
miyle an›lmas›na yol açacakt›.
Ancak Panenka’n›n ad›n›n futbol
dünyas›nda böylesine ezberlen-
mesine yol açan o penalt›n›n, bir
di¤er yandan kariyerindeki öteki
baflar›lar›n› geri planda b›rakmak
gibi bir yan etkisinin oldu¤u da
söylenebilir.
Evet, o meflhur “Panenka Penalt›-
s›” n›n mucidi Antonin Panenka
bu ay 65’inci yafl gününü kutlama-
ya haz›rlan›yor. 2 Aral›k 1948 tari-
hinde Prag’da dünyaya gelen efsa-
ne isim, henüz 9 yafl›ndayken Bo-
hemians kulübünde futbola baflla-
m›fl ve 18’ine geldi¤inde de A tak›-
ma yükselmiflti. Ancak o dönemde
Bohemians, Çekoslovakya Ligi’nin
en kötü tak›mlar›ndan biri konu-
mundayd›. Nitekim 1969-70 sezo-
nunda tak›m küme düflmüfl ve üç
y›l boyunca da birinci lige geri dö-
nememiflti. Bohemians’›n dirilifliy-
se Panenka’n›n olgunlaflmas›na
paralel olacakt›. Tak›m›n orta sa-
hada hücuma yönelik liderli¤ini
üstlenen genç oyuncu, golleri ve
asistleriyle günbegün parl›yor ve
Bohemi -
ans’› önce
y e n i d e n
birinci li-
ge tafl›yor,
sonra da
bu ligde
de küme
d ü fl m e -
meye oy-
n a m a k -
tansa ilk
üç için
mücadele
eden bir
t a k › m a
dönüfl tü-
rüyordu.
Panenka’daki bu geliflim, ona Bo-
hemians’›n birinci lige yükseldi¤i
sezondan itibaren Çekoslovakya
Millî Tak›m›’n›n kap›lar›n› da aça-
cakt› ve bu forma alt›nda da onu
tüm dünyaya tan›tacak f›rsat, 1976
Avrupa fiampiyonas›’yla beraber
gelecekti. Eleme gruplar›nda ‹ngil-
tere ve Portekiz, baraj maç›nda da
Sovyetler Birli¤i gibi üç güçlü ül-
keyi saf d›fl› b›rakan Çekoslovakya,
dört tak›mla oynanan turnuvan›n
yar› finalinde son Dünya Kupas›
ikincisi Cruyff’lu Hollanda’y› 3-1
ma¤lup etmeyi baflarm›fl ve finalde
son dünya flampiyonu Bat› Alman-
ya’n›n rakibi olmufltu. Çekoslovak-
ya, finale de h›zl› bir girifl yaparak
daha ilk yar›m saat dolmadan iki
farkla öne geçtiyse de Almanlar di-
renmifl ve son dakikada Hölzen-
bein’›n kaydetti¤i golle maç› uzat-
malara da tafl›m›flt›. Lâkin yar›m
saatlik ek sürede baflka gol gelme-
yince penalt› at›fllar›na geçilmifl,
dördüncü penalt›larda Uli Hoe-
ness’in topu neredeyse stad›n d›fl›-
na atmas›yla da avantaj Çekoslo-
vaklara geçmiflti. Hikâyenin sonra-
s›n› zaten hepiniz biliyorsunuz.
Panenka topu ald› ve afl›rtma bir
vuruflla kalenin ortas›na göndere-
rek Çekoslovakya’n›n tarihinin ilk
ve tek Avrupa flampiyonlu¤una
ulaflt›¤›n› ilân etti! Tabii ad›yla an›-
lacak bir penalt› vuruflu icat etmifl
olmas› da cabas›!
O y›llarda Do¤u Blo¤u ülkelerin-
den futbolcular›n Bat›’n›n zengin
kulüplerine transfer olmalar› 20’li
yafllar›n sonlar›na kadar pek
mümkün olmad›¤›ndan Panenka,
böylesine dikkat çekti¤i bir turnu-
van›n sonras›nda da Bohemians
formas› giymeyi sürdürecekti.
Kendisine yurtd›fl›na transfer olma
izni ç›kt›¤›ndaysa 32 yafl›n› geride
b›rakm›flt› ve o saatten sonra en
üst düzey kulüplerden birine git-
me flans› da zaten kalmam›flt›. Hâl
böyle olunca y›ld›z oyuncu Rapid
Wien ile anlaflt› ve Viyana’da ge-
çirdi¤i dört sezonda yeni tak›m›na
da s›n›f atlatmay› baflard›.
Özellikle Rapid’in golcüsü Hans
Krankl’la çok iyi bir ortakl›k kuran
Panenka, yurtiçinde tak›m› iki lig
bir de kupa flampiyonlu¤una tafl›r-
ken, kulüpteki son dönemi olan
1984-85 sezonunda da Kupa Ga-
lipleri Kupas›’nda final görerek bir
büyük baflar›ya daha imza att›. Fi-
nale gelene kadar oynad›¤› sekiz
maçta befl gol atarak kupan›n en
golcü ismi olan Panenka, Ever-
ton’la oynanan finaldeyse hafif sa-
katl›¤› nedeniyle maça kulübede
bafllamak zorunda kald›. Ancak
maç›n son çeyre¤inde oyuna dâhil
olmas› Rapid’i kurtarmaya yetme-
di ve Everton sahadan 3-1’lik gali-
biyetle ayr›ld›.
Futbolu b›rakt›ktan sonra deyim
yerindeyse uzun bir süre köflesine
çekilmeyi tercih eden Panenka,
yak›n zamandaysa zor günler ge-
çiren Bohemians kulübü için bir
kez daha kollar› s›vad› ve kulübün
baflkan› oldu. Geçen sezon ikinci
ligden birinci lige yükselmeyi ba-
flaran tak›m, bundan sonras› içinse
art›k en üst kümede kal›c› olmay›
hedefliyor. E¤er Panenka baflkan
olarak da kulübüne futbolculu-
¤unda yapt›rd›¤› at›l›m› yeniden
yapt›rabilirse o zaman yak›n gele-
cekte ad›n›n sadece mucidi oldu-
¤u penalt› vurufluyla an›lmakla
kalmayaca¤›n› söylemek herhalde
zor olmasa gerek.