Basic HTML Version
geniştir.
Bu nedenle kadınlarla yapılacak
antrenmanlarda çalışmanın şiddeti,
tekrar sayıları, yaş grubu ve cinsiyet
göz önüne alınarak hazırlanmalıdır.
Sinir sistemi
Kadınların motor ve nörovejatif
sistemle ilgili reaksiyon zamanları
daha süratlidir. Psişik açıdan bakıl-
dığında kadınlar genellikle erkeğe
oranla daha heyecanlıdır. Bu durum
yarışma sporlarında kadın için önemli
dezavantaj olarak görülür.
Ancak dezavantajı avantaja çe-
virmek mümkündür. Oyuncunun
yarışma ortamını, antrenmanda da
yaşamasını sağlamak, deneyim ve
tekrarlarla onu olumlu yönde geliş-
tirecektir.
Hormonal sistem
Kadınlarda cinsel olgunlaşma ilk
olarak menstruasyonla başlar. Buna
menarş denir. Testosteron hormonu-
nun salgısıyla kas gelişimi artış göste-
rirken, östrojen hormonlarının salgı-
sıyla yağ hücreleri gelişmektedir.
Kadın futbolcuların menarş dö-
nemlerindeki ağrı ve buna bağlı ola-
rak antrenman yapamama durumu,
yüzdeye vurulduğunda çok azdır. Ya-
pılan araştırmalar menarş dönemi-
nin ikinci gününden itibaren perfor-
mansta yükselme olduğunu ortaya
koymuştur.
Spor yapan kadınların, menarş
ağrılarında azalmalar gözlemlenmiş-
tir.
Egzersiz ve kan
Hemoglobinin 10 mm kandaki ora-
nı kadınlarda14 gr kadardır. Erkekler-
de ise bu oran 15-16 gr civarındadır.
Kadınlardaki hemoglobin oranının
azlığı ile menstrual dönemlerde bü-
yük miktarda demir kaybı meydana
gelmektedir. Bu da erkeklere nazaran
%25 az hb’ ne sahip olan kadınlar için
aerobik performansı olumsuz etkile-
yen bir durum olarak görülmektedir.
Aerobik kapasite
Erkeklere oranla kadınlarda daha
düşüktür.
Enerji kaynakları
ATP (Adenozin Trifosfat) ve PC
(Fosfokreatin) bakımından kaslarda
bulunan miktar erkek ve kadında eşit
olarak gözlemlenmiştir. ATP kaslarda
4mm/kg ve PC’ de 16 m/kg oranın-
da bulunmakta ve bu miktar erkek
ve kadında yapılan ölçümlerde aynı
çıkmaktadır. Bu veriler kısa süreli şid-
detli eforlar (kısa mesafe koşuları) da
kadınların erkeklerden çok geri kal-
madığını göstermiştir.
Laktik asit sistemi bakımından ya-
pılan araştırmalar, maksimal egzersiz-
lerde, kadınlarda kan laktik asit düze-
yinin erkeklerinkine göre daha düşük
olduğu sonucunu ortaya koymuştur.
Buna neden olarak da kadınlarda kas
kitlesinin daha az oluşu gösterilmek-
tedir.
Bu nedenle kadınların laktik asit
sistemini geliştirecek yönde antren-
man programları yapılmalıdır.
10-12 yaş aralığı hariç, aerobik
kapasiteye bakıldığında kadınlar, er-
keklerden %15- 25 kadar daha dü-
şüktür.
Elit kadın – erkek futbolcuların
maç esnasındaki fiziksel profillerine
bakıldığında yukarıda anlattığımız
konular daha net bir şekilde orta-
ya çıkacaktır. Ancak son yapılan maç
analizlerinin kadın futbolcuların er-
keklere oranla daha disiplinli, oyuna
saygı ( taktik faul, zamandan çalma)
açısından da daha önde olduğu veri-
leri unutulmamalıdır.
Menarş dönemi
Yukarıda da belirttiğimiz gibi kadın
futbolcuların menarş dönemlerinde-
ki ağrı, antrenman yapmama duru-
mu, yüzdeye vurulduğunda çok azdır.
Yapılan araştırmalara göre; menarş
döneminin ikinci gününden itibaren
performansta yükselme olduğu açık-
ELİT KADIN FUTBOLCU
ELİT ERKEK FUTBOLCU
Maç esnasında kat edilen mesafe
9-11 km
10-13 km
Alan kapatma ve sprint
~18km/h ve~25-30 km/h
0.71 – 1.70 km ve 0.05-0.46 km
1.90 – 2.46 km ve 0.41-0.65 km
Maç esnasında egzersiz yoğunluğu
~167 bpm veya ~%87 max kalp atım
hızı ve ya ~ %77 vo2max
~170 bpm, ~%85 max kalp atım hızı
ve ya ~%75 vo2max
Toplam sürede, yapılan aktivite
yüzdeleri
%16 bekleme
%44 yürüme
%30 düşük şiddetli koşu
%6 yüksek şiddetli koşu ve sprint
%4 geri geri koşu
%18 bekleme
%40 yürüme
%30 düşük şiddetli koşu
%9 yüksek şiddetli koşu ve sprint
%3 geri geri koşu
Toplam sürede yapılan yüksek şid-
detli koşu sayısı
125 -154
171-217
Toplam sürede yapılan sprint
~26-30
~26-39
Laktik asit seviyesi
4-5 mmol/L
3-12 mmol/L
Maç esnasında harcanan enerji
60 kg olan bir oyuncu için ~1,100 kcal
75 kg olan bir oyuncu için ~1,500 kcal
Elit kadın ve erkek futbolcuların oyun esnasındaki fiziksel profilleri
Günümüzde, futbol denilince akla
halen ilk olarak erkekler gelse de son
Dünya Kupası’ndaki istatistikler kadın
futbolunun azımsanmayacak şekilde
geliştiğini göstermiştir. Ülkemizdeki
kadın futbolunun varlığı da yapılan
çalışmalar ve projelerle gün geçtikçe
güçlenmektedir.
FIFA Başkanı Sepp Blatter ‘in “Fut-
bolun geleceği kadınlardadır” sözü
dünya futbolunun en üst noktadaki
yöneticisinin kadın futboluna bakışı-
nı açıkça göstermektedir.Doğal olarak
bu gelecekte sadece kadın oyuncular
değil, onlarla beraber çalışacak ant-
renörler, yöneticiler, sağlık ekipleri
de önemli roller üstlenecektir. Kadın
ya da erkek olsun bir antrenör için
en kritik nokta çalıştığı yaş grubu ve
cinsiyete göre antrenmanın içeriğini
şekillendirmektir.
Sporun içinde bulunanlar dünyayı
farklı algılarlar. Kadınlarda daha bas-
kın olmakla beraber sosyalleşme ve
takım ruhu ortaya çıkar. Bu oluşumla-
rın yanı sıra rekabet ve kazanma hırsı
da söz konusudur.Kadınlar için ortaya
çıkan ÜRÜN önemliyken, erkekler için
SONUÇ önemlidir. Bu yazıda bilimsel
verilere dayalı olarak kadın ve erkek
futbolcular arasındaki benzerlik ve
farklılıkları ele alacağız.
10-12 yaşlarına kadar kız ve erkek
çocuklarının paralel büyüme ve geliş-
me gösterdiği gözlenmektedir. Ancak
12 yaş sonrası kızlarda östrojen, er-
keklerde ise testosteron hormonu-
nun fazla salgılanmasıyla cinsiyetler
arasında farklılaşma belirgin olarak
ortaya çıkmaktadır.
Bahsedilen farklılıklar:
• Vücut Yağ Yüzdesi
• Kas Sistemi
• Sinir Sistemi
• Hormonal Sistem
• Egzersiz ve Kan
• Kalp ve Dolaşım Sistemleri
• Solunum Sistemleri
• Isı Uyumu
• Enerji Kaynakları
Bu farklılıkların kadın futbolcula-
ra sağladığı avantaj ve dezavantajlar
çerçevesinde dikkat edilmesi gereken
noktaları şöyle sıralayabiliriz:
Vücut yağ yüzdesi
Kadınlarda erkeklere oranla iki kat
daha fazladır. Yağ dezavantaj doğu-
ran bir kitledir.
Kas sistemi
Kadınlarda kas kitlesi aynı ölçüler-
deki erkeğe nazaran %15-20 daha az
orandadır. Kas tonusu ve kas kuvveti
daha zayıftır. Kaslar daha kolay yoru-
lur ve verimi düşüktür.Kas tendonla-
rı kadında daha düşük, daha zayıf ve
daha gevşektir. Bu durumdan dolayı
eklemler daha fazla hareketlilik kaza-
nır. Yani esneklik ve eklemlerin hare-
ketlilik açıları erkeklere oranla daha
Yazan: Necla Güngör - U15 Kızlar Milli Takımı Teknik Direktörü
Kadın-erkek futbolcular arasındaki
fiziksel ve fizyolojik farklılıklar
Bir antrenör için en kritik nokta çalıştığı yaş grubu ve cinsiyete göre antrenmanın içeriğini şekil-
lendirmektir. Kadın futbolcuları çalıştıracak antrenörler de kadın ve erkek futbolcular arasındaki
fiziksel ve fizyolojik farkları bilmeli, antrenmanları bu veriler ışığında kurgulamalıdır.
Futbol Gelişim
70
71
Futbol Gelişim